بیا قشنگم سیاره واژهای کهن است به معنی جنبنده یا در گردش که با تاریخ، اختربینی، علم، افسانهشناسی و دین گره خوردهاست. به جز زمین، پنج سیاره در منظومهٔ خورشیدی اغلب با چشم غیرمسلح قابل دیدن هستند. این سیارات در بسیاری از فرهنگهای کهن، به عنوان موجودیتهایی خدایی یا فرستادگان خدایان پنداشته میشدند. با پیشرفت دانش علمی، درک انسان از سیارات تغییر کرد و تعداد بیشتری از اجسام دوردست را شامل شد. در سال ۲۰۰۶ اتحادیهٔ بینالمللی اخترشناسی تعریف توافقشدهای برای سیارههای درون منظومهٔ خورشیدی اعلام نمود که کمی بحثبرانگیز است زیرا بسیاری از اجسام با جرمی در حد سیاره را بر پایهٔ داشتن یا نداشتن حرکت مداری، شامل نمیشود. اگر چه هشت تا از سیارات که پیش از سال ۱۹۵۰ کشف شدهاند، همچنان در این تعریف نو نیز سیاره محسوب میشوند، برخی از اجرام آسمانی همچون سرس، پالاس، جونو و وستا (اجسامی در کمربند سیارک خورشیدی) و پلوتون (نخستین جسم فرا نپتونی کشفشده) که زمانی توسط جامعهٔ علمی به عنوان سیاره شناخته میشدند؛ در تعریف کنونی دیگر سیاره محسوب نمیشوند.
بطلمیوس گمان میکرد که سیارات در حرکتهایی در فلکهای حامل و تدویر به دور زمین میگردند. اگرچه ایده گردش سیارات به دور خورشید بارها پیشنهاد شدهبود، اما تا سدهٔ هفدهم طول کشید تا این نظریه توسط مشاهدات نجومی تلسکوپی انجامشده توسط گالیلئو گالیله تأیید شود. تقریباً در همان دوران، یوهانس کپلر با بررسی دقیق دادههای پیشاتلسکوپی جمعآوریشده توسط تیکو براهه، دریافت که مدار سیارات دایرهای نیستند، بلکه بیضوی هستند. با پیشرفت ابزارهای رصد، ستارهشناسان مشاهده نمودند که دیگر سیارات نیز مانند زمین دور محورهای مایلی میچرخند و برخی دارای ویژگیهای مشترکی همچون کلاهکهای یخی و فصول مختلف هستند. از زمان برآمدن عصر فضا، مشاهدات نزدیک توسط کاوشگرهای فضایی نشان دادهاست که زمین و سیارات دیگر در ویژگیهایی همچون آتشفشانها، توفندها، زمینساختها و حتی هیدرولوژی، مشترک هستند.
سیارات منظومهٔ شمسی به دو دسته کلی تقسیم میشوند: سیارههای غولپیکر کمچگالی و سیارههای کوچکتر زمینسان سنگی. بنا بر تعاریف اتحادیه بینالمللی اخترشناسی، هشت سیاره در منظومه شمسی وجود دارند.[۳] به ترتیب افزایش فاصله از خورشید، چهار سیارهٔ سنگی عطارد، زهره، زمین و مریخ قرارگرفتهاند و پس از آنها چهار غول گازی مشتری، زحل، اورانوس و نپتون قرار گرفتهاند. شش سیاره از این هشت سیاره، یک یا چند قمر طبیعی دارند که به دور آنها میگردند.
چندین هزار سیاره در اطراف ستارگان (سیارات برونخورشیدی یا برونسیارهها) دیگر در کهکشان راه شیری کشف شدهاند: تا تاریخ یکم ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ۴٬۷۷۷ سیارهٔ برونخورشیدی در ۳۵۳۴ سامانهٔ سیارهای (که ۷۸۵ تا از آنها سامانههای چندسیارهای هستند) کشف شده که اندازههای آنها از سیاراتی در اندازهٔ کمی بزرگتر از ماه تا غولهای گازی با بزرگی دوبرابر مشتری متغیر است. از میان آنها بیش از ۱۰۰ سیاره هماندازهٔ زمین هستند که فاصلهٔ ۹ تای آنها از ستارههایشان به اندازهٔ فاصلهٔ زمین از خورشید، یعنی در محدودهٔ کمربند حیات است.[۴][۵] در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۱ تیم تلسکوپ فضایی کپلر، کشف نخستین سیارههای زمینسان برونخورشیدی را گزارش داد: کپلر-۲۰ای[۶] و کپلر-۲۰اف[۷] که به دور ستاره خورشیدسان کپلر-۲۰ میگردند.[۸][۹][۱۰] مطالعهای در سال ۲۰۱۲، با بررسی دادههای ریزهمگرایی گرانشی تخمین زد که به ازای هر ستاره در کهکشان راه شیری حداقل ۱٫۶ سیاره وجود دارند.[۱۱] گم
