عوامل داخلی:
جنگ و کشمکش های داخلی
فرهنگ و باورهای غلط
بی سوادی و نا آگاهی مردم
غفلت از استعداد ها و فرهنگ خود
نداشتن ایمان و پشتکار و اراده برای تغییر وضع
نبودن وحدت و مشارکت بین مردم
عوامل خارجی:
مستعمره کردن کشورها در گذشته
اشغال نظامی کشورها
دخالت و نفوذ در امور داخلی
جلوگیری از استقلال سیاسی و اقتصادی