⚜جمله ساده و غیر ساده (مستقل)
↖️ساده
جمله مستقل:
↙️غیر ساده(مرکب)
?جمله ساده: جمله ای که یک فعل داردومعنی آن کامل است.
?جمله غیرساده (مرکب): جمله ای که دو فعل (یا بیش تر) دارد ودوجمله از نظر معنایی به هم وابسته اند به طوری که یکی از آن ها بدون دیگری ناقص است.
مثال: (سعدی نامه) نام دیگر کتاب (بوستان) است.{جمله ساده}
مثال: دراین جاودر این لحظات، دل ها آن چنان صفایی می یابند که وصف آن ممکن نیست.{جمله مرکب}
?نکته: یکی از راههای آسان تشخیص جملات غیر ساده(مرکب) توجه به حروف ربط(پیوند)موجود در جملات است.
?حروف ربط (پیوند): 1- وابسته ساز
که_اگر_تا_( برای اینکه)-
زیرا-چون(زیرا)-وقتی-وقتی که زیرا
2) هم پایه ساز ◀️گویا_اما_ولی_ لیکن_ و ..
? مهم ترین نشانه ی جمله های مرکب این است که در آن ها یک
حرف پیوند وابسته ساز'وجود
دارد.
مثال: عجب مدار اگر عاشقی گناه من است.
مثال: کسی که حرف دلش را نگفت. من بودم.
⚪️نکته مهم : گاهی حرف ربط پیوند وابسته ساز حذف می شود.
مثال: گفتم غم تو دارم----- گفتا غمت سر آید.
گفتم که غم تو دارم-----گفتا غمت سر آید.
⚜ادامه....
↖️1-پایه(هسته)
ارکان جمله مرکب
↙️2-پیرو(وابسته)
?جمله ای که پس از حرف ربط وابسته ساز می آید، جمله پیرو(وابسته) وجمله دیگر، جمله پایه جمله هسته یا جمله ی اصلی است.
مثال) در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
/ حالتی رفت که محراب به فریاد آمد.
پایه (هسته) پیرو(وابسته)
?نکته : ممکن است در جمله ی مرکب چندین جمله ی پایه و پیرو داشته باشیم.
مثال:مطربا پرده بگردان (پایه 1) و( پیوند هم پایه ساز) بزن راه عراق (پایه 2) / که پیوند وابسته ساز) بدین راه بشد یار( پیرو 1) و(پیوند هم پایه ساز) زما یادنکرد.(پیرو 2)
⚪️حرف ربط هم پایه ساز هیچگاه اساس جمله ی مرکب را شکل نمی دهد اما می تواند در جمله مرکب به کار رود که دراین حالت پایه و پیرو متعدد می شوند(هرنامی راکه جمله ی قبل از حرف ربط هم پایه ساز داشت. همان نام را جمله ی بعد از حرف ربط هم پایه ساز خواهد داشت.)
? نکته: ممکن است برای یک جمله ی پایه ، چندین جمله ی پیرو داشته باشیم.
مثال:اگرچه (پیوند وابسته ساز) باده فرح بخش (پیرو 1) و(پیوند هم پایه ساز) بادگل بیز است (پیرو 2) / به بانگ چنگ مخور (پایه) (که می محتسب تیز است.( پیرو 3)
?نکته:گاهی اجزای جمله ی پیرو بین اجزای جمله ی پایه قرار می گیرد.
مثال:کتابی را که خریده بودم، خواندم.
کتابی را:پایه
خریده بودم:پیرو
خواندم:پایه
