الحمدالله رب العالمين، والعاقبه للمتقين، ولاعدوان الا علي الظالمين، والصلاه والسلام علي محمد الذي ارسله ربه رحمه للعالمين و علي آله و صحبه اجمعين.
بعضی از مردان به دلایل مختلف در هنگام همبستر شدن با همسر عَزْل می کنند. فقهاء در مورد حکم این موضوع دچار اختلافنظر شدهاند. چنانکه عدّهای آنرا حرام و گروهی جایز و بعضی هم میان همسر آزاد و کنیز فرق قایل شدهاند و گروهی دیگر آنرا موکول به رضایت همسر میدانند.
تفصیل این اختلافات در کتابهای فقهی آمده است و علّت آن فهم و برداشت مختلف از روایات و میزان حقوق زن و شوهر در مورد مسایل زناشویی است.
چون تحقیق ابن القَیِّم دربارهی حکم عَزْل و استدلات فقهاء در این زمینه کامل و جامع است ما به ذکر آن بسنده میکنیم (زادالمعاد، ابن القیّم) :
حکم پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) دربارهی عَزْل:
بخاری و مسلم از ابوسعید نقل کردهاند که : در جنگی تعدادی کنیز بدست آوردیم هنگام همبستر شدن با آنها عَزْل میکردیم از پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) در این مورد سؤال کردیم. فرمود : «وَ إنّکُم لَتَفْعَلونَ»؟ یعنی آیا شما این کار را میکنید؟ و این سؤال را سه بار تکرار نمود. و آنگاه فرمود : «مَا مِنْ نسمهٍ کائنهٍ إلی یومِ القیامه إلّا وَ هِیَ کائِنَهٌ» «هر موجودی (انسانی) که تا روز قیامت باید بوجود بیاید حتماً وجود خواهد یافت.»
در کتابهای سُنَن هم از ابوسعید نقل شده که مردی به پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) گفت : ای پیامبر خدا (صلی الله علیه وسلم ) من کنیزی دارم هنگام همبستری با او عَزْل میکنم چون نمیخواهم باردار شود و از طرفی هم نیاز مردانه دارم. شنیدهام که یهود میگویند عزل همان زنده بهگور کردن فرزند در حدّی پایینتر است. پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) فرمود : «کَذِبَتْ یهودُ لوْ ارادَ اللَّهُ أنْ یَخْلُقَهُ مَااستطعْتَ أنْ تَصرفَهُ» : «یهودیان دروغ میگویند، اگر خداوند بخواهد (نوزادی) آفریده شود تو نمیتوانی مانع ارادهی او شوی.»
در کتابهای صحیح بخاری و مسلم از جابر نقل شده که ما، در عصر پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) عزل میکردیم و پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) هم مطّلع بود ولی ما را از آن منع نکرد. و همچنین در صحیح مسلم از او نقل شده که مردی از پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) پرسید : من کنیزی دارم و هنگام همبستری با او عزل میکنم. پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) فرمود : «اِنَّ ذَلِکَ لایَمْنَعُ شَیْئاً أرادَهُ اللهُ»، «اگر خداوند ارادهی چیزی را داشته باشد چنین کاری از آن جلوگیری نمیکند.»
چند روز بعد همان مرد آمد و گفت : ای پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) آن کنیزی که دربارهاش با شما سخن گفتم باردار شده است. پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) فرمود : من بنده و پیغمبر خدا هستم.
در کتاب صحیح مسلم از اُسامه بن زید روایت شده که مردی نزد پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) آمد و گفت : من هنگام همبستری با همسرم عزل میکنم. پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) پرسید : چرا این کار را میکنی؟ مرد جواب داد : دلم به حال کودکش (شیرخواره) میسوزد. پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) فرمود : اگر زیانی در پی داشت ایرانیان و رومیان به آن دچار میشدند.
در مُسند احمد بن حنبل و سُنَن ابن ماجه از عمر بن الخطَّاب (رضی الله عنه ) روایت شده : «پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) از عَزْل زن آزاده بدون اجازهی او نهی فرمود.»
ابوداود میگوید : شنیدم ابوعبدالله حدیث ابن لهیعه از جعفر بن ربیعه از زهری از محرّر بن ابی هریره از ابوهریره (رضی الله عنه ) را ذکر میکرد که گفت : «پیامبر (
