فرض معکوس (Inverse Hypothesis) یکی از مفاهیم مهم در اقتصاد و به ویژه در تحلیلهای اقتصادی است. فرض معکوس به این معنا است که اگر یک رابطهای بین دو متغیر وجود دارد، میتوان به نوعی نتیجه گرفت که تغییر در یکی از این متغیرها ممکن است باعث تغییر در متغیر دیگر شود.
برای مثال، فرض کنید که در یک مدل اقتصادی نشان داده شده که افزایش قیمت یک کالا باعث کاهش تقاضا برای آن کالا میشود. فرض معکوس میگوید که ممکن است کاهش تقاضا برای این کالا نیز باعث افزایش قیمت آن شود. در واقع، میتوانیم بگوییم که رابطه بین قیمت و تقاضا به این صورت است: افزایش قیمت باعث کاهش تقاضا و کاهش تقاضا ممکن است باعث افزایش قیمت شود.
البته در عمل، فرض معکوس همیشه درست نیست و ممکن است عوامل دیگری نیز در این روابط دخالت داشته باشند. در اقتصاد، مهم است که این روابط را به دقت تحلیل کنیم و عوامل موثر دیگر را نیز در نظر بگیریم.
به طور خلاصه، فرض معکوس اشاره به این دارد که رابطه بین دو متغیر در یک مدل اقتصادی ممکن است دوطرفه باشد و تغییر در یکی میتواند روی دیگری تاثیر بگذارد.