جواب معرکه
تشخیص یا جانبخشی به اشیا آرایهای ادبی است که صفتها یا رفتار انسانی را به جانوران یا اشیاء نسبت میدهد. تشخیص گونهای از استعاره مکنیه است که مشبه غیرانسان است و ویژگی انسانی به آن نسبت داده میشود.
مثال آرایه تشخیص(شخصیت بخشی):
در متن زیر مثال شخصیت بخشی را آورده ایم و آرایه تشخیص با مثال توضیح داده شده است.
در بیت زیر، با استفاده از آرایه تشخیص، سخن گفتن به «سیر» و «پیاز» نسبت داده شده و شاعر آنها را همچون دو شخص فرض کرده و بین آنها گفت و گو صورت گرفته است:
سیر یک روز طعنه زد به پیاز
که تو مسکین چقدر بدبویی؟
در این دو بیت، سخن گفتن به «مُرغ» و «گُل» نسبت داده شده است و آرایۀ تشخیص دارد؛ زیرا آن دو را همچون دو شخص فرض کرده که با هم سخن گفته اند:
صبحدم مرغِ چمن با گلِ نوخاسته گفت
ناز کم کن که در این باغ بَسی چون تو شکفت
گل بخندید که: از راست نرنجیم، ولی
هیچ عاشق سخن سخت به معشوق نگفت