متن مربوط به سؤال فارسی نهم است. در زیر، توضیحاتی برای هر بیت آورده شده است:
الف) «تا کی آخر چو بنفشه سر غفلت در پیش / حیف باشد که تو در خوابی و نرگس بیدار»
مفهوم: شاعر از غفلت و بیتوجهی انسان به گذشت زمان انتقاد میکند. او در این بیت از گل نرگس به عنوان نمادی از هوشیاری و بیغفلتی استفاده کرده و میگوید حیف است که ما در غفلت خوابیده باشیم.
ب) «به چشم بصیرت به خود در نگر / تو را تا در آیینه زنگار نیست»
مفهوم: لازم است با دیده عبرت به خود بنگریم تا متوجه خطاها و کمبودهای خود شویم. شاعر توصیه به خودشناسی و پاکی از درون میکند.
ج) «ای دل غمدیده حالت به شود دل مکَن / وین سر شوریده بازآید به سامان غم مخور»
مفهوم: شاعر به دل دلداری میدهد و میگوید که اوضاع بهتر میشود، پس نباید غمگین و ناامید شد. با صبوری و بردباری میتوان بر مشکلات غلبه کرد.
د) «از جای تهمت زده برخیز کن از بار بدانش و پند آموز بگریز»
مفهوم: شاعر ترغیب به دوری از محیطها و افرادی میکند که موجب ضربه به شخصیت و اخلاق فرد میشوند. با آموزش و افزایش دانش میتوان از این موانع عبور کرد.
