آسیا به عنوان بزرگترین قاره جهان، ویژگیهای جغرافیایی متنوعی دارد که تأثیر زیادی بر دما و بارش آن میگذارد. چندین عامل اصلی علت تفاوت زیاد دما و بارش در این قاره به شرح زیر است:
۱. **تنوع جغرافیایی**: وجود رشتهکوهها، دشتها، دریاها و کویرها در آسیا باعث میشود که شرایط اقلیمی متفاوتی در نواحی مختلف قاره شکل بگیرد. به طور مثال، نواحی کوهستانی مثل هیمالیا دارای آب و هوای سرد و بارانی هستند، در حالی که مناطق کویری مانند قزوین و دشت کویر فاقد بارش و بسیار گرم هستند.
۲. **عرض جغرافیایی**: مناطق نزدیک به خط استوا دمای بالاتری دارند و بارش بیشتری دریافت میکنند، در حالی که مناطق نزدیک به قطبها سردتر و کمبارشتر هستند. به عنوان مثال، کشورهای جنوب شرقی آسیا معمولاً دارای آب و هوای گرم و مرطوب هستند، در حالی که بخشهای شمالی مانند سیبری دماهای بسیار پایینتری را تجربه میکنند.
۳. **جریانهای هوا**: الگوهای باد و جریانهای هوای گرم و سرد نیز بر دما و بارش تأثیر میگذارند. به عنوان مثال، جریان هوای گرم که از اقیانوسها به سمت خشکیها حرکت میکند، میتواند باعث بارشهای فراوان در نواحی ساحلی شود.
۴. **نقش اقیانوسها**: فاصله از اقیانوسها و دریاها نیز بر میزان بارش تأثیر میگذارد، زیرا نواحی نزدیکتر به آبهای بزرگ معمولاً رطوبت بیشتری دارند و بنابراین بارش بیشتری را تجربه میکنند.
در نهایت، ترکیب این عوامل مختلف باعث میشود که قاره آسیا دارای دماها و میزان بارشهای بسیار متنوعی باشد که از یک ناحیه به ناحیه دیگر متفاوت است.