تاریخ ایران قبل از رمزگشایی خط میخی به چند بخش کلی تقسیم میشود که هر یک از این بخشها نمایانگر دورههای مختلف تاریخی، فرهنگی و سیاسی این سرزمین است. این تقسیمبندیها شامل دورههای زیر میباشد:
1. **دوره پیش از تاریخ**: این دوره به زمانهایی اشاره دارد که هنوز خط و نوشتهای وجود نداشت. اطلاعات ما از این دوره بیشتر مبتنی بر باستانشناسی و آثار بهجا مانده از قبیل ابزارهای سنگی، سفالی و آثار هنری است. این دوره به چندین زیر دوره تقسیم میشود که شامل زمانهای مختلف چون نوسنگی و مفرغ میشود.
2. **دوره تاریخی**: از ابتدای شکلگیری تمدنها و کشورهای نخستینی همچون ایلام و ماد تا زمان هخامنشیان را شامل میشود. این دوره به خاطر وجود مدارک و مستندات تاریخی، تجزیه و تحلیل بیشتری میشود و شامل ظهور شاهنشاهیهای بزرگ و تأثیر آنها بر منطقه است.
3. **دوران هخامنشی**: این دوره که با تأسیس امپراتوری هخامنشی توسط کوروش بزرگ آغاز میشود، یکی از مهمترین دورههای تاریخی ایران است. متون خط میخی در این دوره به ثبت وقایع و اطلاعات مربوط به دولت و جامعه از طریق سنگنبشتهها پرداخته است.
با این حال، قبل از رمزگشایی خط میخی، اطلاعات کافی درباره جزئیات تاریخ ایران وجود نداشت و بیشتر مستندات متعلق به تمدنهای بزرگ و تاثیرگذار است. رمزگشایی خط میخی توسط هیروشیو نجی (در اوایل قرن نوزدهم) امکان مطالعه و فهم بهتر تاریخ ایران را فراهم آورد و به ما اجازه داد تا جزئیات بیشتری از دورههای تاریخی را درک کنیم.
به طور کلی، اطلاعات درباره تاریخ ایران قبل از رمزگشایی خط میخی به شدت محدود است و بیشتر ماحصل تحقیقات باستانشناسی است تا متون مکتوب.
