درس نهم کتاب تاریخ دوازدهم انسانی به بررسی نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران میپردازد. در اینجا خلاصهای از مهمترین نکات این درس ارائه میشود:
پیشینه و زمینههای ملی شدن صنعت نفت:
* قراردادهای استعماری: از ابتدای کشف نفت در ایران، قراردادهای ناعادلانهای با شرکتهای خارجی منعقد شد که منافع ایران را نادیده میگرفت.
* نهضتهای آزادیخواهانه: جنبشهای مختلفی در ایران برای پایان دادن به سلطه خارجی و احقاق حقوق ملت شکل گرفت.
* ظهور دکتر مصدق: دکتر محمد مصدق با تکیه بر حمایت مردمی، رهبری نهضت ملی شدن صنعت نفت را بر عهده گرفت.
مراحل ملی شدن صنعت نفت:
* تصویب قانون ملی شدن: در سال 1329، مجلس شورای ملی قانون ملی شدن صنعت نفت را تصویب کرد.
* خروج شرکت نفت انگلیس و ایران: با اجرای قانون ملی شدن، شرکت نفت انگلیس و ایران از ایران خارج شد.
* موانع و چالشها: دولت مصدق با موانع و چالشهای متعددی از جمله تحریمهای اقتصادی و فشارهای خارجی مواجه شد.
کودتای 28 مرداد 1332:
* طراحی و اجرای کودتا: دولتهای آمریکا و انگلیس با طراحی و اجرای کودتایی، دولت مصدق را سرنگون کردند.
* بازگشت شاه: پس از کودتا، محمدرضا پهلوی به قدرت بازگشت و قراردادهای نفتی جدیدی با شرکتهای خارجی منعقد کرد.
* پیامدهای کودتا: کودتای 28 مرداد تأثیرات عمیقی بر تاریخ سیاسی ایران گذاشت و زمینهساز تحولات بعدی شد.
نکات کلیدی:
* نهضت ملی شدن صنعت نفت یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران است.
* دکتر مصدق نقش برجستهای در رهبری این نهضت ایفا کرد.
* کودتای 28 مرداد با دخالت مستقیم قدرتهای خارجی به وقوع پیوست.
برای اطلاعات بیشتر، میتوانید به منابع زیر مراجعه کنید:
* کتاب تاریخ (3) دوازدهم انسانی
* منابع و مقالات تاریخی مرتبط با نهضت ملی شدن صنعت نفت
