بیت اول:
یکی :مضاف الیه
تاج بخت :اضافه تشبیهی
یکی را در مصرع دوم :مفعول
خاک :متمم
بخت و تخت :قافیه
بخت و تخت:جناس ناقص
سر ،تاج،تخت: مراعات نظیر
تاج بر سر کسی نهادن: کنایه از به بزرگی رساندن
از تخت به خاک آوردن :کنایه از خوار و پست کردن
بیت دوم :
نگر :فعل امر
پدر :متمم
را: حرف اضافه
سر : مفعول
پدر،سر : قافیه
را :ردیف
سر،چشم:مراعات نظیر
سر مپیچ : کنایه از اطاعت کردن و نافرمانی نکردن