روش محاسبه شاخص دهکها به بررسی توزیع درآمد یا ثروت در جامعه کمک میکند. این کار به تقسیم جمعیت به 10 قسمت مساوی (یا دهک) انجام میشود که هر دهک شامل 10 درصد از جمعیت است. برای محاسبه شاخص دهکها، مراحل زیر را دنبال میکنیم:
1. **جمعآوری دادهها**: ابتدا به دادههای درآمد یا ثروت افراد یا خانوارها نیاز داریم. این دادهها معمولاً بهصورت لیست شده و مرتب دریافت میشوند.
2. **ترتیب دادهها**: دادههای جمعآوری شده را بر اساس درآمد یا ثروت افراد بهصورت صعودی مرتب میکنیم.
3. **تقسیم جمعیت به دهکها**: حالا جامعه را به 10 قسمت مساوی تقسیم میکنیم. با فرض اینکه تعداد افراد یا خانوارها N باشد، هر دهک شامل N/10 نفر خواهد بود.
4. **محاسبه درآمد هر دهک**: هر دهک را مشخص میکنیم. برای مثال، دهک اول شامل 10 درصد پایین درآمدها، دهک دوم شامل 10 تا 20 درصد و به همین ترتیب تا دهک دهم که 10 درصد بالای درآمدها را شامل میشود.
5. **محاسبه میانگین درآمد هر دهک**: میتوانیم میانگین درآمد یا ثروت هر دهک را حساب کنیم تا ببینیم چه مقدار از درآمد یا ثروت در هر دسته توزیع شده است.
مثال:
فرض کنید 100 نفر در یک جامعه داریم و درآمد آنها بهصورت زیر است:
1000، 2000، 3000، 4000، 5000، 6000، 7000، 8000، 9000، 10000، و غیره تا 100 نفر.
ما این 100 نفر را به 10 دهک تقسیم میکنیم و میتوانیم میانگین درآمد هر دهک را محاسبه کنیم.
محاسبه شاخص دهکها به تحلیل توزیع درآمد و بررسی نابرابری در جامعه کمک میکند.