مهمترین منابع درآمدی غیرنفتی دولت در ایران شامل چند دستهی اصلی است که در زیر به توضیح آنها میپردازیم:
1. **مالیاتها**: دولت درآمد قابل توجهی از مالیاتها بهدست میآورد. این شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر املاک و مستغلات، مالیات بر ارزش افزوده و سایر انواع مالیاتها میشود. مالیاتها بهعنوان یکی از مهمترین منابع درآمدی دولت، تأمینکنندهی خدمات عمومی مانند بهداشت، آموزش و زیرساختها هستند.
2. **عوارض و خدمات دولتی**: دولت همچنین درآمدهایی از طریق عوارض (مثل عوارض خروج از کشور) و خدمات خود (مانند خدمات ثبتنام، صدور ویزا، و غیره) بهدست میآورد. این درآمدها میتوانند به تأمین هزینههای جاری دولت کمک کنند.
3. **فروش و اجاره اموال دولتی**: دولت ممکن است اموال و داراییهای خود را بفروشد یا اجاره دهد. این اموال میتواند شامل زمینها، ساختمانها و منابع طبیعی باشد که میتواند به تأمین منابع مالی کمک کند.
4. **سود حاصل از شرکتهای دولتی**: برخی از شرکتهای دولتی مانند شرکت ملی گاز، شرکت ملی پتروشیمی و سایر شرکتهای بزرگ، درآمدزایی میکنند و سود آنها به خزانهداری دولت منتقل میشود.
5. **سرمایهگذاریها**: دولت میتواند با سرمایهگذاری در پروژههای مختلف، درآمدزایی کند. این پروژهها ممکن است شامل پروژههای زیربنایی و عمرانی باشند که در طول زمان به سودآوری میرسند.
این منابع درآمدی غیرنفتی به دولت کمک میکند تا وابستگی به درآمدهای نفتی کاهش یابد و از نوسانات قیمت نفت در بازار جهانی مصون بماند. این تنوع در منابع درآمدی میتواند به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کند.