حکومت سلجوقیان و خوارزمشاهیان دو دوره مهم تاریخی در ایران و نواحی اطراف آن هستند که تأثیرات زیادی بر روی فرهنگ، سیاست و اقتصاد منطقه داشتهاند.
**حکومت سلجوقیان:**
سلجوقیان یک قبیله ترک بودند که در قرن یازدهم میلادی به حکومت رسیدند. آنها ابتدا در نواحی شرق ایران و سپس به تدریج به غرب نفوذ کردند. مهمترین ویژگیهای حکومت سلجوقیان عبارتند از:
- **فتح سرزمینها:** سلجوقیان موفق به فتح سرزمینهای وسیعی از جمله ایران، عراق و مناطق آسیای صغیر شدند.
- **حمایت از فرهنگ و علم:** آنها از علم و دانش حمایت کردند و مؤسسات آموزشی، مانند دانشگاه نظامیه، تأسیس کردند که به رشد علم و فلسفه در آن زمان کمک کرد.
- **ترویج اسلام:** سلجوقیان به عنوان حامیان مذهب سنی، نقشی کلیدی در ترویج این مذهب در مناطق تحت سلطه خود ایفا کردند.
**حکومت خوارزمشاهیان:**
خوارزمشاهیان نام یک سلسله محلی است که در قرن دوازدهم میلادی به وجود آمد و پس از ضعف سلجوقیان روی کار آمد. ویژگیهای اصلی این حکومت عبارتند از:
- **استقلال از سلجوقیان:** خوارزمشاهیان ابتدا به عنوان فرمانروایان محلی تحت سلطه سلجوقیان فعالیت میکردند، اما به تدریج استقلال خود را به دست آوردند و به یک حکومت مهم تبدیل شدند.
- **گسترش سرزمین:** این حکومت موفق شد بخشهایی از ماوراءالنهر و دیگر مناطق را تحت کنترل خود درآورد.
- **مقابله با مغولها:** خوارزمشاهیان در دوران حکومت خود با هجوم مغولها مواجه شدند که عاقبت باعث سقوط این حکومت شد.
در مجموع، این دو حکومت هر کدام به نحوی امکانهای فرهنگی، علمی، و سیاسی را در تاریخ ایران گسترش دادند، اما در نهایت هر دو به دلیل جنگها و تحولات سیاسی، به پایان رسیدند.
