فرمول سرعت لحظهای و تندی لحظهای به طور کلی به نحوه اندازهگیری تغییر مکان یا جابجایی در یک بازه زمانی کوتاه اشاره دارد. به زبان سادهتر:
1. **سرعت لحظهای**: سرعت لحظهای یک جسم در یک لحظه خاص از زمان، بیانگر سرعتی است که آن جسم در آن لحظه خاص دارد. برای پیدا کردن سرعت لحظهای از مشتق جابجایی نسبت به زمان استفاده میکنیم. به زبان ریاضی، اگر \( s(t) \) جابجایی باشد، سرعت لحظهای در زمان \( t \) به شکل زیر بیان میشود:
\[
v(t) = \frac{ds}{dt}
\]
2. **تندی لحظهای**: تندی لحظهای به مقدار سرعت بدون توجه به جهت آن اشاره دارد. یعنی تندی همیشه یک مقدار مثبت است. در واقع، تندی لحظهای برابر با مقدار مطلق سرعت لحظهای است. به معنای دیگر:
\[
|v(t)| = \text{تندی لحظهای}
\]
در نتیجه، برای محاسبه سرعت یا تندی لحظهای، معمولاً نیاز به اطلاعاتی درباره تغییر مکان (جابجایی) و زمان داریم. اگر در جریان حرکت جسم، بخواهید سرعت آن را در یک لحظه خاص بدانید، میتوانید از روابط بالا استفاده کنید.