قانون حمورابی یکی از قدیمیترین و معروفترین مجموعههای قوانین در تاریخ بشری است که در حدود سال 1754 قبل از میلاد توسط پادشاه حمورابی، شاه بابل، تدوین شده است. این مجموعه شامل 282 ماده قانونی است که به تنظیم روابط اجتماعی و اقتصادی در جامعه بابل پرداخته و اصول عدالت و حقوق را مورد توجه قرار داده است.
برخی از مهمترین موارد و اصول قانون حمورابی عبارتند از:
1. **اصل "چشم در برابر چشم"**: این اصل نشاندهندهی ایدهی تلافی و مجازات برابر و متناسب با جرم است.
2. **حقوق زنان و خانواده**: قوانینی در رابطه با ازدواج، طلاق و حقوق زنان در خانواده به وضوح بیان شده است. برای مثال، قوانین مربوط به مهریه و حقوق مالی زنان در نظر گرفته شده است.
3. **حفاظت از داراییها**: قانون حمورابی مواردی را دربارهی سرقت و نحوهی مجازات سارقین تعیین کرده است که به حفظ مالکیت و دارایی افراد کمک میکند.
4. **معیارهای حرفهای و تجاری**: قوانینی در مورد قراردادها و تعهدات تجاری وجود دارد که روابط تجاری را منظم مینمود.
5. **مجازاتها و عدل**: این قوانین به وضوح مجازاتهای مختلفی را برای جرائم مختلف تعیین کرده و بر اثر بخش بودن مجازات تأکید دارند.
6. **حقوق اجتماعی**: حمورابی به طور خاص به حقوق طبقات مختلف اجتماعی مانند بردگان و مردم عادی پرداخته و در برخی مواد قانونی از حق و حقوق آنها دفاع کرده است.
این قوانین میتوانستند سبب برقراری نظم و عدالت در جامعه میشدند و تأثیر عمیقی بر توسعه حقوق بشر و قوانین حقوقی در تاریخ بعدی داشتهاند.