جشن ها وآیین ها : در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی ، جشنها و روزهای عید ، ریشه در تاریخ افسانهای ایران باستان ؛ یعنی دوره سلسله پیشدادی دارند . جشن ها و آیین های استان بوشهر به جشن های مذهبی ، ملی و محلی تقسیم می شوند.
جشن های بزرگ مذهبی در استان بوشهر شامل جشن میلاد حضرت محمد(ص)، جشن میلاد حضرت فاطمه(س) (روز مادر)، جشن میلاد حضرت على (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان بوشهر به شمار می آیند .
جشن بزرگ عید فطر در استان بوشهر ؛ عید تلخک یا عید مرده ها نامیده می شود . در این روز کسانی که عزیز از دست رفته دارند ؛ مراسم فاتحه خوانی برگزار می کنند و مردم برای تسلیت به دیدن آن ها می روند . سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح روز عید فطر، مردم به زیارت اهل قبور می روند و بر قبر مرده های خود سفره می چینند و پس از بازگشت از قبرستان نماز عید خوانده می شود.
سنن و آداب و رسومی که در استان بوشهر به طور معمول بکار می رود خاص و عام است. در گستره کشور ایران کمتر منطقه ای است که سنن و آداب و رسوم ملی میهنی خود را تا کنون به طور کامل حفظ کرده باشد. استان بوشهر نیز از این قاعده مستثنا نیست.
معمولاً فرهنگ و رسوم هر قوم یا ملت را باید در تاریخ گذشته آنان جستجو کرد وبه آن پرداخت. ظاهراً فرهنگ و رسوم هر قوم تا زمانی تداوم خود را حفظ می کند که تحت تاثیر جهان خارج قرار نگرفته و همچنین با زندگی ماشینی مأنوس نشده باشد. همین که مشکلات راه های ارتباطی از میان برداشته شد و انسان با شیوه زندگی جدید آشنا گشت، سنن و آداب و رسوم دیرینه اش زورمندی همیشگی خود را از دست داده و به تدریج رو به فراموشی یا سستی می گذارد.
اما نابودی کامل و یا برعکس ، ماندگاری آن بستگی به تعلقات شدید فرهنگی – مذهبی و تعصبات ملی مردم هر ناحیه دارد. در این میان ، پاره ای از باورهای فرهنگی مردم که دیرینه بوده و جنبه مذهبی یا ملی دارند، ممکن است تداوم خود را همچنان از دست ندهند اما پاره ای دیگر نیز دستخوش آسیب زمان قرار گرفته و به نابودی می گرایند. از این رو سنن و آداب و رسومی استان بوشهر را می توان به دو دوره پیش از اسلام و پس از ورود اسلام به ایران ، تقسیم کرد.
آنچه مربوط به پیش از اسلام (ایران باستان) بوده و به تاریخ و فرهنگ ایران باستان برمی گردد، شامل موارد زیر است :
مراسم باران خواهی (یا دعای باران)، تقدس بعضی از درختان، انجام کارهای تعاونی گروهی، برگزاری مجالس ترحیم مردگان یعنی مجلس سه روزه و هفته و چهلم و سالگرد آنان و مراسم ساروج کوبی و …
آنچه در دوره اسلامی (ایران پس از اسلام ) درمیان مردم متداول گردیده ، شامل این موارد دیگر است:
مراسم نیمه براتی، نان پوشی، معالجه بیماران، عزایم نشینی، تابه گرمک، نظر در آوردن، دم دم سحری و مراسم گلی گوشو ( گره گشو، گره گشایی)
پاره ای از باورهای خرافی درمیان مردم رواج دارد که بن مایه در تفکرات قرون وسطایی داشته و حتی ، فراتر از آن دوره می رسد. پیش از آن که به بیان شمه ای درباره هریک از موارد فوق بپردازیم ، لازم است به گویش مردم استان بوشهر نگاهی بیندازیم.
بزم عروسی
معمولا مراسم عروسی در مدت دو شبانه روز پیاپی صورت می گیرد . شب اول راکه به “حنابندان ” معروف است، تا صبح به رقص و پای کوبی گروهی و خیام خوانی سپری
