. ویژگیهای مسجد جامع عباسی (مسجد امام اصفهان)
مسجد جامع عباسی که امروزه به نام مسجد امام شناخته میشود، یکی از شاهکارهای معماری اسلامی در اصفهان است. چهار ویژگی برجسته آن عبارتند از:
کاشیکاری نفیس و پیچیده: این مسجد به دلیل استفاده گسترده از کاشیکاریهای هفترنگ، معرق و برجسته با نقوش هندسی، گیاهی و خطاطیهای زیبا شهرت دارد که نمادی از اوج هنر کاشیکاری دوره صفویه است.
تزئینات هفترنگ: یکی از مشهورترین جنبههای آن، استفاده از کاشیهای هفترنگ است که رنگهای زندهتر و ترکیبهای جدیدی را به نمایش میگذارد و جلوهای چشمگیر به نمای داخلی و خارجی آن بخشیده است.
تزیینات سنگی و مرمرین: استفاده از سنگها و مرمرهای مختلف در کف، ستونها و حوضخانه، به زیبایی و شکوه بنا افزوده و حس وقار و سنگینی به آن بخشیده است.
اثرگذاری بر منظر میدان نقش جهان: این مسجد به همراه کاخ عالیقاپو و مسجد شیخ لطفالله، سه ضلع اصلی میدان نقش جهان را تشکیل میدهد و با عظمت و تناسبات معماری خود، هماهنگی بینظیری با کل مجموعه میدان ایجاد کرده است.
۲. تکمیل جای خالی جملات
با توجه به ساختار جملات و محتوای تاریخی و جغرافیایی، جای خالی جملات به شرح زیر تکمیل میشوند:
الف) الفا شهر اصفهان در کوهپایه های زاگرس قرار دارد و رود زاینده رود از وسط آن می گذرد. این شهر پر جمعیت ترین شهر ایران است.
(نکته: در حال حاضر اصفهان سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد است، اما در طول تاریخ یا بر اساس برخی تعاریف ممکن است این عبارت به کار رفته باشد. همچنین، اگر منظور این است که اصفهان یکی از شهرهای پرجمعیت است، کلمه “شهر” مناسب است.)
ب) با نقشه ای که روی آن مکانهای دیدنی و آثار تاریخی نشان داده می شود. (این جمله ناقص است، اما میتوان فرض کرد منظور “نقشه گردشگری” یا “نقشه راهنما” است.)
ج) هم زمان با ساخته شدن مسجد امام معادن طلا است. در اطراف شهر اصفهان کشف شده است.
(نکته: این بخش از نظر تاریخی و جغرافیایی کمی نامشخص است. همزمانی ساخت مسجد امام (صفوی) با کشف معادن طلا یک تطابق تاریخی عمومی نیست. اما در بافت سوالات کتاب درسی، ممکن است به کشفیات خاصی اشاره داشته باشد. اگر منظور معادن تاریخی منطقه است، کلمه “سنگ” یا “فلزات” هم ممکن است جایگزین شود. با فرض اینکه سوال یک نکته تاریخی/جغرافیایی خاص را میخواهد، “طلا” یا “فلزات” محتملتر است.)
د) در داخل تالارها و اتاق های کاخ عالی قاپو نقاشی های مینیاتور زیبایی که کار استاد رضا عباسی است، دیده می شود.
(استاد رضا عباسی، نقاش معروف دوره صفویه، آثار هنری مهمی در کاخ عالی قاپو دارد.)
۳. روشهای مبارزه خلفای عباسی با امامان
چهار مورد از روشهای مبارزه خلفای عباسی در برابر امامان شیعه عبارتند از:
حبس و حصر خانگی: یکی از رایجترین روشها، محدود کردن شدید امامان و بستن راههای ارتباطی آنان با مردم از طریق زندانهای طولانیمدت یا حصر در منازل بود (مانند امام موسی کاظم یا امام رضا علیهماالسلام).
تبعید و انتقال اجباری: بسیاری از امامان مجبور به ترک دیار خود و زندگی در شهرهایی دور از مرکز نفوذ خود (مانند تبعید امام رضا (ع) به مرو) شدند تا نتوانند پایگاه مردمی خود را مستحکم کنند.
شهادت و ترور: در نهایت، خلفا در مواردی که روشهای پیشین کارساز نبود، با استفاده از سم یا شمشیر، امامان را به شهادت رساندند (مانند شهادت امام جواد، امام هادی و امام عسکری علیهمالسلام).
ترور شخصیت و تبلیغات منفی: خلفا از طریق دستگاههای تبلیغاتی و استفاده از فقها و درباریان خود، تلاش میکردند چهره امامان را در میان توده مردم تخریب کرده و باور عمومی را نسبت به جایگاه و مشروعیت آنها سست کنند.
۴. مهمترین خواسته از امام زمان (عج) در یک جمله
مهمترین خواسته، در یک جمله میتواند این باشد:
“پرورش یافتهترین خواسته من، ظهور هر چه سریعتر حضرت حجت (عج) برای برقراری عدالت مطلق و حکومت جهانی حق است.”
۵. تعریف مفاهیم
الف) غیبت کبری:
تعریف: غیبت کبری به دورهای از حیات امام دوازدهم، حضرت مهدی (عج) اطلاق میشود که از سال ۳۲۹ هجری قمری آغاز شده و تا زمان ظهور ایشان ادامه خواهد داشت. در این دوره، ارتباط مستقیم و چهره به چهره امام با شیعیان قطع شده است و مردم باید برای دریافت هدایتهای دینی به نمایندگان خاص (فقها و مراجع) رجوع کنند.
ب) غیبت صغری:
تعریف: غیبت صغری به دورهای کوتاهتر و مقدماتی اشاره دارد که پس از شهادت امام یازدهم، امام حسن عسکری (ع)، آغاز شد و تا سال ۳۲۹ هجری قمری ادامه داشت. در این دوره، امام دوازدهم (عج) از طریق نواب اربعه (نمایندگان خاص) با پیروان خود در ارتباط بوده و پیامها و احکام را به صورت غیرمستقیم ابلاغ میکردند.
ج) نشانههای تحقق اهداف (ظهور):
تعریف: نشانههای تحقق اهداف یا ظهور، به مجموعهای از وقایع و علائمی گفته میشود که در متون دینی (شیعه و سنی) پیشبینی شدهاند و وقوع آنها نشاندهنده نزدیک بودن زمان قیام و ظهور حضرت مهدی (عج) برای برقراری حکومت عدل جهانی است. این نشانهها به دو دسته کلی تقسیم میشوند: نشانههای حتمی (مانند قیام سید خراسانی، خروج سفیانی و ندا آمدن از آسمان) ندا آمدن از آسمان) و نشانههای غیرحتمی.
