۱ـ صفت بیانی
۲ـ صفت اشاره
۳ـ صفت شمارشی
۴ـ صفت پرسشی
۵ـ صفت تعجبی
۶ـ صفت مبهم
۱ـ صفت بیانی:
صفت بیانی را اصلیترین نوع صفت دانستهاند و آن را صفتی تعریف کردهاند که در جمله بعد از اسم میآید و از چگونگی و مشخصات اسم از قبیل رنگ، قد، شکل، حجم، مزه، ارزش، مقدار، اندازه، فاعلیت، مفعولیت و نسبت بیان میکند.
صفت بیانی خود به پنج نوع ساده، فاعلی، مفعولی، نسبی و لیاقت تقسیم میشود که در ادامه به صورت بسیار کوتاه و مختصر آنها را مرور میکنیم.
2- صفت اشاره
معروفترین و پرکاربردترین نشانههای اشاره این و آن هستند اگر این دو کلمه به همراه صفت بیایند صفت اشاره شناخته میشوند. به مثال زیر توجه کنید:
این میز برای تو است.
نکته: اگر این و آن به تنهایی به کار روند ضمیر اشاره هستند. مانند:
این را بردار.
۳ـ صفت شمارشی
اعداد برای شمارش اسم به کار میروند و ترتیب یا شماره آن را مشخص میکنند. اسمی که بعد از عدد میآید معدود نامیده میشود. صفت شمارشی خود به چهار دسته تقسیم می شود:
1- صفت شمارشی اصلی
2- صفت شمارشی ترتیبی
3- صفت شمارشی کسری
4- صفت شمارشی توزیعی
نکته: نکاتی درباره عددنویسی را در مقاله نگارش صحیح اعداد در فارسی بخوانید
5- صفت تعجبی
این صفتها به همراه اسم میآیند و بر تعجب گوینده یا موصوف از چگونگی و مقدار موصوف دلالت میکنند. این کلمات عبارتند از:
عجب، چگونه، چه، چقدر
همین طور که قلمم در هوا مانده بود، محو تماشای این کاغذ درخشان شدم. چقدر سخت و خیره کننده بود! چقدر حضور داشت! تنها چیزی که داشت زمان حال بود. حروفی که تازه رویش نوشته بودم، هنوز خشک نشده بود و از حالا دیگر به من تعلق نداشت.
6- صفت مبهم
صفتی است که در کنار اسم، نوع و چگونگی یا شماره و مقدار آن را به شکل نامعین نشان میدهد. معروفترین این صفات؛ همه، هیچ، کمی، مقداری و دیگر است.
ضریح ایستاده بود آن وسط. مردم همه ضریح را نگاه میکردند. من هم. انگار هیچ کس هیچ آرزویی نداشت. انگار هیچ آرزویی نداشتند جز اینکه ضریح را بگیرند. آمده بودند آرزوهاشان را بگویند، ضریح شده بود خودِ آرزو.
