بدن انسان برای محافظت از خود در برابر میکروبها و بیماریها دارای دو سطح دفاعی اصلی است:
1. **دفاع غیرخاص (دفاع اولیه)**: این سطح شامل موانع فیزیکی و شیمیایی است که از ورود میکروبها به بدن جلوگیری میکند. به عنوان مثال:
- **پوست**: پوست اولین و مهمترین مانع دفاعی بدن است که از ورود میکروبها جلوگیری میکند.
- **مخاط**: در سیستم تنفسی و گوارشی، وجود ترشحات مخاطی و مژههای ریز (سلولهای مژهدار) به پاکسازی و از بین بردن میکروبها کمک میکند.
- **ترشحات شیمیایی**: مثل اسید معده که میتواند میکروبها را نابود کند.
2. **دفاع خاص (دفاع ثانویه)**: زمانی که میکروبها از موانع اولیه عبور کنند، بدن به سیستم ایمنی خود مراجعه میکند. این سطح شامل سلولها و پروتئینهای خاصی است که به شناسایی و حمله به میکروبهای مهاجم کمک میکند. به عنوان مثال:
- **پادتنها**: این پروتئینها توسط سلولهای ایمنی (لنفوسیتها) ساخته میشوند و میکروبها را شناسایی و نابود میکنند.
- **سلولهای ایمنی**: مانند ماکروفاژها و لنفوسیتها که به دفاع از بدن کمک میکنند و میکروبها را میبلعند یا نابود میکنند.
این دو سطح دفاعی به صورت همزمان و هماهنگ عمل میکنند تا بدن را در برابر بیماریها و عفونتها محافظت کنند.