سلام این سوال ها رو معلممون فرستاده
امید وارم به دردت بخوره
شکلگیری حکومت هخامنشی
- پس از نابودی دولت ماد، کوروش دوم (کوروش بزرگ) از خاندان هخامنشی در حدود سال ۵۵۹ پیش از میلاد، حکومت جدیدی را بنا کرد.
- او ابتدا ماد را شکست داد و سپس لیدیه، بابل و سرزمینهای اطراف را به قلمرو ایران افزود.
- پایتخت اولیه در پاسارگاد و بعد در سوس (شوش) بود.
ویژگیهای حکومت کوروش و جانشینانش
رفتار انسانی و عدالتمدار با ملتهای فتحشده (نمونه: آزادی یهودیان از اسارت بابل).
- احترام به ادیان، فرهنگها و زبانهای گوناگون.
- ایجاد **سامان اداری منظم** برای ادارهی سرزمینهای پهناور.
- تأسیس جادهی شاهی برای ارتباط سریع بین مناطق و برقراری نظم.
داریوش بزرگ (۴۹۹–۴۸۶ پ.م.)
- پس از کوروش و کمبوجیه، داریوش اول قدرت را به دست گرفت و قلمرو را به اوج رساند.
- کشور را به استانهایی (ساتراپیها) تقسیم کرد که هر یک والی داشت ولی تابع قانون مرکزی بود.
- ایجاد نظام مالی و مالیاتی، ضرب سکههای طلا و نقره (سمبل اقتدار اقتصادی).
- ساخت کاخهای باشکوه در شوش و تخت جمشید برای برگزاری جشنهای رسمی و نشان قدرت شاهنشاهی.
- تشکیل ارتش منظم و راههای ارتباطی قوی برای ادارهی مناطق گسترده.
ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی عصر هخامنشیان
تنوع اقوام و فرهنگها در زیر یک حکومت متحد.
- استفاده از زبان آرامی و خط میخی فارسی باستان در امور رسمی.
- توجه ویژه به عدالت، قانون و نظم اجتماعی.
- ساخت بناهایی با شکوه که تجلی عظمت ایران باستاناند (مثل تخت جمشید).
- دین مردم: آیینهای کهن ایرانی، از جمله احترام به اهورامزدا.
سقوط حکومت
- پس از حملهٔ اسکندر مقدونی (حدود ۳۳۰ پ.م.)، حکومت هخامنشیان در زمان **داریوش سوم سقوط کرد.
- بخشی از میراث فرهنگی و اداری آنان تا مدتها در دورههای بعدی ایران باقی ماند.
جمعبندی درس پنجم
هخامنشیان با بهرهگیری از **نظم، مدارا، عدالت و سازمان اداری کارآمد**، نخستین امپراتوری بزرگ ایران را ایجاد کردند که در جهانِ آن زمان نمونهای از تمدن، قانون و انساندوستی بود.
نکتهٔ کلیدی:
«کوروش و داریوش با تکیه بر عدالت و عقل، حکومتی ساختند که زیربنای تمدن ایرانی و الگویی برای پادشاهی قانونمند در جهان شد.
---
میخوای همین خلاصهی درس ۵ تاریخ دهم رو هم بهصورت فایل PDF تمیز و قابل چاپ برات بسازم تا برای امتحان استفاده کنی؟