### مثال برای اشتراک لفظ، توسل به معنای ظاهری، شیوه نگارشی و ابهام در مرجع ضمیر
فرض کنید متنی داریم که در آن از واژه 'کتاب' استفاده شده است. این متن به دلایلی از اشتراک لفظ، توسل به معنای ظاهری، شیوه نگارشی نامناسب و ابهام در مرجع ضمیر برخوردار است:
**متن:**
در کتابخانه مدرسه یک کتاب قدیمی وجود دارد که همیشه پاکیزه نگه داشته میشود. مدیر مدرسه این کتاب را بسیار دوست دارد. او اعتقاد دارد که این کتاب میتواند به پیشرفت دانشآموزان کمک زیادی کند. روزی محمد به کتابخانه رفت و آن کتاب را قرض گرفت. او از خواندن این کتاب لذت بسیاری برد. چند روز بعد، دفتر مدیر مدرسه را دید و از مطالبی که در آن نوشته بود بسیار تعجب کرد. محمد نمیتوانست باور کند که مدیر مدرسه این همه مطالب علمی در دفترش نوشته باشد. سپس تصمیم گرفت که کتاب را به کتابخانه برگرداند.
### تحلیل مشکلات:
1. **اشتراک لفظ:** واژه 'کتاب' در جملات مختلف این متن چندین بار تکرار شده است و میتواند به معانی مختلفی اشاره داشته باشد؛ مثلاً کتاب قدیمی، کتابی که محمد مطالعه کرده یا حتی دفتر مدیر که ممکن است اشتباه به عنوان کتاب در نظر گرفته شود.
2. **توسل به معنای ظاهری:** متن به ظاهر از کلمه 'کتاب' به شکل مستقیم و بدون توجه به اینکه ممکن است هر کتاب به مورد خاص اشاره کند، استفاده کرده است. این میتواند باعث سوءتفاهم شود که کدام کتاب منظور است.
3. **شیوه نگارشی:** شیوه نگارش باعث سردرگمی شده است. اگر مثلاً به جای 'دفتر مدیر مدرسه' از 'کتاب دیگر مدیر مدرسه' استفاده میشد، مشکل بیشتر میشد.
4. **ابهام در مرجع ضمیر:** ضمایر دیگری مانند 'این کتاب' و 'آن کتاب' مشخص نمیکنند که دقیقاً به کدام کتاب اشاره دارند. ضمیر 'او' نیز ممکن است به محمد یا مدیر مدرسه اشاره کند و مشخص نباشد که دقیقاً منظور کیست.
### اصلاح:
برای جلوگیری از مشکلات فوق، متن را میتوان به شکل زیر اصلاح کرد:
**متن اصلاحشده:**
در کتابخانه مدرسه یک کتاب قدیمی وجود دارد که همیشه پاکیزه نگه داشته میشود. مدیر مدرسه این کتاب قدیمی را بسیار دوست دارد و اعتقاد دارد که این کتاب میتواند به پیشرفت دانشآموزان کمک زیادی کند. روزی محمد به کتابخانه رفت و کتاب قدیمی را قرض گرفت. او از خواندن این کتاب بسیار لذت برد. چند روز بعد، محمد دفتر مدیر مدرسه را دید و از مطالب علمی که در آن نوشته شده بود بسیار تعجب کرد. او نمیتوانست باور کند که مدیر مدرسه این همه مطالب علمی در دفترش نوشته است. سپس محمد تصمیم گرفت کتاب قدیمی را به کتابخانه برگرداند.
بدین ترتیب، از ابهام کاسته شده و مرجع ضمیرها واضحتر شدهاند.
