سلام
بفرما
》موفق باشی《
لطفا تاج🥰😉
«تخلخل» (Porosity)، معیاری برای تعیین میزان فضای توخالی درون یک ماده است. این معیار، نسبت حجم فضای توخالی به حجم کل را نمایش میدهد و مقادیر آن بین 0 تا 1 (0 تا 100 درصد) تغییر میکند. روشهای متعددی برای تعیین میزان تخلخل یک ماده یا قطعه وجود دارند (مانند سیتیاسکن صنعتی). واژه تخلخل در حوزههای زیادی از قبیل فناوری دارویی، مهندسی سرامیک، متالورژی، علم مواد، ساخت و تولید قطعات، مکانیک خاک و مهندسی به کار میرود. در این مقاله، به معرفی مفهوم تخلخل در علوم مختلف و روشهای اندازهگیری این پارامتر مهم خواهیم پرداخت.
تخلخل مفهومی است که در زمینشناسی، هیدروژئولوژی، علوم خاک و سازه مورد استفاده قرار میگیرد. برای نشان دادن این مفهوم میتوان از علائم ϕ یا n استفاده کرد. تخلخل نسبت فضای تو خالی به حجم کلی در یک محیط متخلخل (سنگ یا رسوب) را توصیف میکند:

VV: حجم فضای توخالی (حاوی سیال)؛ VT: حجم کل ماده (جمع فضای جامد و توخالی)
تخلخل نسبتی بین 0 تا 1 است که محدوده آن معمولاً از مقادیر کمتر از 0.01 برای گرانیت تا بیشتر از 0.5 برای پوده و رس تغییر میکند. در برخی از مواقع این نسبت با درصد نیز بیان میشود.
بررسی میزان تخلخل سنگ یا لایه رسوبی، اهمیت بالایی در ارزیابی قابلیت ذخیرهسازی آب یا هیدروکربن دارد. تخلخل یک سنگ رسوبی، تابع پیچیدهای از عوامل متعددی نظیر عمق، جنس سیالات محبوس، جنس رسوبات تهنشین شده و غیره است. «آتی» (Athy) در سال 1930 یکی از معادلات پرکاربرد برای تعیین رابطه بین تخلخل و عمق را به صورت زیر ارائه کرد:

ϕ0: تخلخل سطحی؛ k: ضریب تراکم بر حسب معکوس متر (m-1)؛ z: عمق بر حسب متر (m)
یکی دیگر از روشها محاسبه میزان تخلخل، استفاده از چگالی حجمی، چگالی اشباع سیال و چگالی ذره است:

ρbulk: چگالی حجمی؛ ρfluid: چگالی اشباع سیال؛ ρparticle: چگالی ذره
در صورتی که فضای خالی با هوا پر شده باشد، از رابطه زیر برای تعیین تخلخل استفاده خواهد شد:

چگالی نرمال ذره به طور تقریبی 2.65 گرم بر سانتیمتر مکعب (g/cm3) در نظر گرفته میشود. اگرچه با ارزیابی لیتولوژی ذرات میتوان تخمین بهتری از این چگالی را به دست آورد.