در جامعهشناسی و علوم اجتماعی، روشنگری (Enlightenment) به یک دوره تاریخی و همچنین یک جریان فکری گفته میشود که در قرن هجدهم میلادی در اروپا شکل گرفت و تأثیر عمیقی بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داشت.
---
روشنگری چیست؟
روشنگری به معنای «روشن شدن» یا «آگاه شدن» است و در جامعه به دورهای اطلاق میشود که مردم به جای پذیرفتن باورها و سنتهای قدیمی، شروع به استفاده از عقل، تجربه، علم و تفکر انتقادی کردند.
---
ویژگیهای جامعه روشنگری:
1. عقلگرایی: اهمیت دادن به عقل و منطق به جای خرافات و تعصبات.
2. علمگرایی: باور به پیشرفت علم و فناوری برای بهبود زندگی انسانها.
3. آزادی و حقوق بشر: تأکید بر حقوق فردی، آزادی بیان و دموکراسی.
4. انتقاد از قدرتهای سنتی: مثل سلطنت مطلقه، کلیسا و سنتهای غیرعقلانی.
5. پیشرفت و تغییر اجتماعی: باور به اینکه جامعه میتواند با اصلاحات عقلانی بهتر شود.
---
تأثیر روشنگری بر جامعه:
پیدایش دموکراسیهای مدرن و حقوق بشر.
توسعه علوم انسانی و طبیعی.
تغییر در ساختارهای قدرت و حکومت.
رشد آموزش و فرهنگ عمومی.
---