حکومت صفوی یکی از مهمترین سلسلههای تاریخی ایران بود که از اوایل قرن ۱۶ میلادی تا اوایل قرن ۱۸ میلادی بر ایران حاکمیت داشت. دلایل سیاسی و نظامی ضعف و فروپاشی این حکومت را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
1. **اختلافات داخلی**: یکی از عوامل مهم ضعف حکومت صفوی، وجود اختلافات داخلی و کشمکشهای داخلی بین شاهزادگان و سرداران بود. این اختلافات باعث تضعیف قدرت مرکزی و در نتیجه کاهش کنترل حکومت بر مناطق مختلف کشور شد.
2. **نقش مذهب**: صفویان به عنوان نیروی حامی مذهب تشیع در ایران شناخته میشدند، اما این تعصب مذهبی گاهی باعث ایجاد تنشهایی با دیگر مذاهب و اقوام در ایران و حتی کشورهای همسایه شد. این تنشها میتوانست به تضعیف قدرت صفویان منجر شود.
3. **هزینههای نظامی سنگین**: برای حفظ قدرت و کنترل سرزمینهای گسترده، صفویان نیاز به ارتش قوی و هزینههای نظامی سنگینی داشتند. جنگها و حوادث نظامی متعددی که حکومت صفوی درگیر آنها بود، منابع اقتصادی کشور را تحلیل میبرد.
4. **تهاجمها و جنگها**: در دوران حکومت صفویها، این سلسله با چندین تهاجم از سوی نیروهای خارجی به ویژه از سوی عثمانیها و افغانها مواجه شد. این جنگها در نهایت به فروپاشی قدرت صفوی انجامید. مخصوصاً invasion افاغنه در آغاز قرن ۱۸ تأثیر بسیار منفی بر قدرت و اقتدار صفویان داشت.
5. **نقص در مدیریت اقتصادی**: مدیریت ضعیف اقتصادی و فساد در دستگاه حکومتی نیز از دیگر عوامل تضعیف قدرت صفویان بود. عدم توجه به وضعیت معیشتی مردم و افزایش مالیاتها باعث نارضایتی و شورشهایی در نقاط مختلف کشور شد.
6. **جنگهای داخلی**: جنگهای داخلی و شورشهای منطقهای نیز به تضعیف قدرت مرکزی صفویان کمک کرد و در نتیجه باعث فروپاشی آنها شد.
در نتیجه، مجموعهای از عوامل سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی موجب ضعف و در نهایت فروپاشی حکومت صفوی در ایران گردید.
