انتشار ساده یک فرآیند طبیعی است که در آن مولکولها از نواحی با غلظت بالا به نواحی با غلظت پایین حرکت میکنند تا به تعادل برسند. این فرآیند به چند دلیل باعث کاهش سرعت انتشار در طول زمان میشود:
1. **کاهش اختلاف غلظت**: در شروع فرآیند انتشار، اختلاف غلظت بین دو ناحیه (ناحیه با غلظت بالا و ناحیه با غلظت پایین) زیاد است. هرچه مولکولها از ناحیه با غلظت بالا به ناحیه با غلظت پایین منتقل میشوند، این اختلاف غلظت کاهش مییابد. کاهش اختلاف غلظت، باعث کاهش نیروی محرکه برای انتشار میشود و در نتیجه سرعت انتشار کاهش مییابد.
2. **اشباع ظرفیت**: هنگامی که مولکولها به ناحیه با غلظت پایین میرسند، این ناحیه به تدریج اشباع میشود. با افزایش غلظت مولکولها در ناحیه کمغلظت، فضای کمتری برای مولکولهای جدید وجود دارد که بخواهند وارد شوند. این امر دوباره موجب کاهش سرعت انتشار میشود.
3. **تصادفی بودن حرکت مولکولها**: حرکت مولکولها به صورت تصادفی است و برخی از مولکولها ممکن است نتوانند به ناحیه هدف نزدیک شوند. با کثرت مولکولها در ناحیه کمغلظت، احتمال برخورد آنها کاهش مییابد و این نیز موجب کاهش سرعت انتشار میشود.
به طور کلی، انتشار یک فرآیند دینامیک است که تحت تأثیر غلظت، دما و دیگر عوامل محیطی قرار دارد. این موارد دست به دست هم میدهند تا سرعت انتشار به مرور زمان کاهش یابد.