توسل به معنای ظاهری یکی از مغالطات منطقی است که در آن استدلال بر اساس معانی ظاهری و سطحی کلمات انجام میشود، بدون اینکه به معنای واقعی و عمیق آنها توجه شود. در زیر پنج نمونه از این نوع مغالطه آورده شده است:
1. **استدلال به زبان مجازی:**
مثلاً اگر کسی بگوید "هرگز نمیتوانم با تو دوست شوم چون تو یک گربهام!"، در اینجا به معنای ظاهری کلمه "گربه" توسل جسته شده است در حالی که این شخص به هیچ وجه در واقع گربه نیست.
2. **استفاده از کلمات متضاد:**
مانند جملهای که میگوید "هر کسی که دروغ میگوید باید مجازات شود پس هیچکس نمیتواند دروغ بگوید!" در اینجا به معنای ظاهری کلمات توسل شده در حالی که مفهوم واقعی در اینجا پیچیدهتر است.
3. **استدلال بر اساس مَثَل:**
مثلاً کسی بگوید "همه میدانیم که اگر یک سیب در روز بخوری، پزشک را دور نگه میدارد"، در اینجا به معنای ظاهری مثل توسل شده است و نمیبیند که این جمله در واقع غیرمستند است.
4. **تعمیم بیاساس:**
"تمام پرندگان میتوانند پرواز کنند، بنابراین اگر یک حیوان نمیتواند پرواز کند، باید پرنده نباشد." این در واقع بر اساس تفکر سطحی و معنای ظاهری کلمات پرنده و پرواز انجام شده است.
5. **نقل قول نادرست:**
اگر کسی بگوید "فردی گفته همه انسانها باید آزاد باشند، اما خود او هرگز به زندان نرفته است، پس او حرفش بیمعناست"، اینجا به معنای ظاهری حرف آن فرد توسل شده است که از واقعیتهای پیچیدهتر غافل است.
این مغالطات نشان میدهند که گاهی اوقات استدلالها میتوانند بر اساس معناهای ظاهری کلمات بنا شوند و این میتواند منجر به نتیجهگیریهای نادرست گردد.