تاج یادت نره عزیزم
پیاوێکی هەژار هەبوو بێجگە لە گوێدرێژێک هیچی نەبوو٠ هەموو ڕۆژێک دەچوو بۆ دارستان داری بار ئەکرد بە گوێدرێژەکەی و ئەیهێنا دراوسێ دەوڵەمەندەکەی لە پەنجەرەکەیەوە دەیبینی هەموو ڕۆژێک چۆن دار کۆ دەکاتەوە٠
ڕۆژێک لێی پرسی:
ـ ئەبینم هەموو ڕۆژێک دار ئەهێنیتەوە٠ دارەکانت بە چەند دەفرۆشی و ئایلەکەتان چەند نەفەرە؟
ـ لە پێناو ئەم دارانە ۱٠ دینار وەردەگرم و بژێوی ژیانمی لەسەر دەکەم ئایلەکەشمان شەش کەسە.
پیاوە دەولەمەندەکە ۱٠٠ دیناری دا بە پیاوە هەژارەکەو پێی گووت ئیتر هموو ڕۆژێک مەڕۆ بۆ کۆکردنەوەی دار.
دڵم بە حالت دەسوتێت.
پیاوە هەژارەکە پارەکەی دا بە خێزانی و گووتی:
ـ ئەم ۱٠٠ دینارەیان داوە بە من ئیتر هەتاکو ۱٠ ڕۆژ ناڕۆم بۆ دارستان.
دوو ڕۆژ بەسەر ئەم مەسەلەیە ڕۆشت ڕۆژی سێیەم پیاوەکە پرسیاری کرد گووتی بۆ ئیمڕۆ هیچت نەکریوە؟
ـ پارەمان نییە!
پیاوەکە بە سەرسورمانەوە وتی چۆن پارەمان نییە؟ دوو ڕۆژ لەمەوپێش نەبوو ۱٠٠ دینارم یایتێ؟ بەڵام خێزانی گووتی پارەمان نییە٠ پیاوە هەژارەکە بینی چارەی نییە لەگەڵ گوێدرێژەکەی چوو بەرەو دارستان بۆ کۆکردنەوەی دار٠ دراوسێ دەوڵەمەندەکەی لەگەڵ کچەکەی وەستابوو بینی پیاوە هەژارەکە دەچێ بۆ دارستان بە دەنگی بەرز وتی
مەگەر نەمان گووت نابێ برۆی بۆ کۆکردنەوەی دار
پیاوی هەژار وەڵامی دایەوەو گووتی پارەکەم تەواو بووە!
کچی دراوسێکەیان بە باوکی گووت:
ـ گوناح نییە، ژنەکەی کاری ماڵەوە نازانێت کە پارەکەیان تەواو بووە.
پیاوی دەوڵەمەند بە توڕەی بە کچەکەی وت ئەگەر پیاو بێ ئیشبێتوو نەزانێت چی ئەکات بە پارەکەی ژنەکەی چی لە دەستدێ؟ دوای ئەوە پیاوە هەژارەکەی بانگ کرد و گوتی کچەکەم دەدەم بە تۆ زەواجی لەگەڵدا بکەی با بزانم ماڵەکەت چۆن بە ڕێوە دەبات.
کچەکە گوتی: باوکە ئێستا تۆ وا لەگەڵ من ڕەفتارت کرد وا دەکەم خۆت ئاو بڕژی بە دەست ئەم پیاوە هەژارە.
پیاوەکە کچەکە دەباتەوە بۆ ماڵەوەو لەگەڵ ژنی یەکەمی جیا دەبێتەوە. کچی پیاوە دەوڵەمەندەکە زیرەک بوو بە دورینەوەو فرۆشتنیان واکرد بە شەش مانگ ماڵەکەیان گۆڕی بۆ ماڵێکی گەورەتر.
دوای یەک ساڵ ژنەکەی پێیدەڵێ بڕۆ بۆ لای باوکم دەعوەتی بکە بۆ ماڵمان پیاوەکەش ئەم کارەی کرد.
پیاوە دەوڵەمەندەکەی ڕۆیشت بۆ ماڵی کچەکەیو بینی ماڵێکی زۆر شاهانەو خواردنی فراوان لەسەر سفرەکە دانراوە. هەموویان دوای تێربوون لە خواردن مەسینەکە دێنن بۆ دەست شوشتن. پیاوە هەژارەکە کە ئێستا زۆر پارەدار بوو ویستی ئاو برژێت بە دەستی دراوسێکەیان بەڵام دراوسێکە ڕازی نەبوو بەڵام بە پاڕانەوە ڕازی بوو. دوای ئەوە ڕوویکردە بە زاواکەیانوو گوتی ئێستا سەرەی منە ئاو بکەم بە دەستا،لەبەر ئەوەی تۆ لەمن پارە دار تری لەو کاتەدا کچەکەی خۆیدەکاتە ژوورەوەو وتی باوکە گیان نەمگووت کارێک دەکەم ئاو بڕژیت بە دەست ئەم پیاوەدا؟
باوکی دانی نا بەوەدا کە حەق بە تۆ بوو وا دەرکەوت تۆ لە من زیرەکتری
ترجمه
مردی فقیر بود که جز خری باربر چیزی نداشت. هر روز به جنگل میرفت و هیزم بار خر میکرد و میآورد. همسایه ثروتمندش از پنجره میدید که چگونه مرد فقیر هر روز هیزم حمل میکند. روزی از او پرسید:
– میبینم که هر روز هیزم میآوری. هیزمها را چند میفروشی و خانوادهات چند نفر است؟
– در مقابل هیزم ده سکه میگیرم و با این پول نان و خوراکیهای دیگر میخرم و شش نفر هم عائله دارم.
مرد ثروتمند پولی به او داد و گفت این صد سکه را بگیر و دیگر هر روز به هیزمکشی نرو. دلم به حالت میسوزد.
مرد فقیر صد سکه را گرفت و برد به زنش داد و گفت:
– این صد سکه را به من دادند و ده روز به جنگل نمیروم.
دو روز گذشت و روز سوم مرد از زنش پرسید چرا امروز چیزی نخریدی؟
– پولی نداریم!
مرد با تعجب گفت چطور پول نداری؟ مگر همین دو روز پیش صد سکه به تو ندادم؟ اما زنش گفت پولی نداریم. مرد فقیر دید که چارهای نیست. خر را برداشت و به طرف جنگل پی هیزم رفت. مرد همسایه که کنار دخترش ایستادهبود، دید که مرد فقیر به سمت جنگل میرود. با صدای بلند به او گفت:
مگر قرار نبود به هیزم کشی نروی؟
مرد فقیر پاسخ داد پولم تمام شد!
دختر همسایه به پدرش گفت:
– گناهی ندارد، زنش خانهداری بلد نیست که پولش تمام شده.
مرد ثروتمند با بدخلقی به دخترش گفت اگر مرد بیکار باشد و نداند با پولش چکار کند، زن چه کاری از دستش برمیآید؟ سپس مرد فقیر را صدا زد و به او گفت دخترم را به همسریات درمیآورم تا ببینم خانهات را چطور اداره خواهد کرد.
دختر گفت: پدر حالا که تو با من اینچنین رفتار کردی، کاری خواهم کرد که خودت آب به دست این مرد فقیر بریزی.
مرد دختر را به خانهاش برد و زن اولش را طلاق داد. دختر مرد ثروتمند زن عاقلی بود و با دوختن و بافتن و فروختن وسیلهها در عرض شش ماه کاری کرد که کلبه مرد فقیر به خانهی بزرگی تبدیل شد.
بعد از یک سال روزی زن به شوهرش گفت به نزد پدرم برو و به خانه ما دعوتش کن و شوهر نیز چنین کرد.
مرد ثروتمند به خانه دخترش رفت و دید خانهاش بسیار مجلل است و غذاهای فراوانی روی سفره است. همه از غذاها خوردند و سیر شدند و سپس آفتابه لگن آوردند تا مهمانان دستانشان را بشویند. مرد فقیر که حالا بسیار ثروتمند شدهبود خواست روی دست مرد همسایه آب بریزد اما مرد ثروتمند راضی نبود و با اصرار قانع شد. سپس او رو به دامادش کرد و گفت حالا که تو روی دستم آب ریختی، من هم باید آب بریزم تا دستت را بشویی، آخر تو از من پولدارتری. در آن لحظه دخترش وارد اتاق شد و به پدرش گفت پدر جان نگفتم کاری خواهم کرد که به دستان این مرد آب بریزی؟
پدرش اعتراف کرد و گفت آره دختر جان! حق با تو بود. معلوم شد تو از من عاقلتری
