2- 💠خشک گردید هم از دود دل و دیده، *** دوات خامه با سوز، رقم کرد به دفتر تشنه
معنی: از شدت غم دل و اندوه فراوان، جوهر قلم خشک شد. قلم به جای جوهر با اشک و آه خود، بر دفتر کلمه تشنه را نوشت.
آرایه های ادبی:
تشخیص: شاعر در مصرع دوم به شدت تشنگی اشاره می کند و برای اینکه آن را ملموس تر نشان دهد، از آرایه جان بخشی به اشیاء بهره می گیرد و شدت تشنگی را در خشک شدن جوهر قلم به تصویر می کشاند.
تناسب: (دیده و دل / خامه و دوات)
تشخیص: (خامه با سوز رقم کرد)
3- 💠 آه و افسوس از آن روز که در دشت بلا بود آن خسرو بی لشکر و یاور تشنه
معنی: افسوس از آن روز که در کربلا، آن پادشاه بدون لشکر و بدون یار و یاور تشنه بود.
آرایه های ادبی:
مراعات نظیر: (لب، دل و دیده / خشک، سوخته و تر)
تضاد: (تر و خشک، بر و بحر)
جناس: (بر و بحر)
4- 💠 با لب خشک و دل سوخته و دیده ی تر *** غرقه ی بحر بلا بود در آن بر تشنه
معنی: با لبی خشکیده و دلی سوخته و چشمانی تر در آن بیابان در حالی که دچار مصیبت های زیادی شده بود لب تشنه بود.
لب ، دل ، دیده: آرایه ی مراعات نظیر بحر و بر: آرایه ی تضاد
5- 💠 همچو ماهی که فتد زآب برون ، آل نبی *** می تپیدی دلشان ، سوخته در بر تشنه
معنی: مانند ماهی که از آب بیرون می افتد اهل بیت پیامبر دلشان از شدت تشنگی در سینه می سوخت و می تپید. (دل اهل بیت پیامبر از شدت تشنگی مانند ماهی که از آب بیرون بیفتد در سینه می سوخت و می تپید.)
آرایه های ادبی:
آرایه تشبیه: رکن اوّل ( مشبّه ) = آل نبی / رکن دوم ( مشبّه به ) = ماهی / رکن سوم ( وجه شبه ) = از شدّت تشنگی بالا و پایین پریدن / رکن چهارم ( ادات تشبیه ) = همچو
تناسب: (ماهی و آب / آب و تشنه)
