در کتاب دین و زندگی دهم، معاد به معنای زندگی پس از مرگ و بازگشت انسانها به حیات جدید در عالم آخرت است. برای فهم بهتر فرق بین "امکان معاد" و "ضرورت معاد"، به تعریف هر کدام میپردازیم:
1. **امکان معاد**:
- امکان معاد به این معناست که آیا از نظر عقل و فلسفه، بازگشت انسانها به حیات پس از مرگ ممکن است یا نه. در اینجا، بحث بر اساس دلایل عقلی و منطقی صورت میگیرد. بسیاری از فیلسوفان و علمای دین معتقدند که با توجه به قدرت بینهایت خداوند، معاد امکانپذیر است. یعنی این درست است که انسانها میتوانند پس از مرگ دوباره زنده شوند و به حیات جدیدی دست یابند.
2. **ضرورت معاد**:
- ضرورت معاد به این معناست که آیا واقعاً معاد باید اتفاق بیفتد و چقدر این موضوع ضروری است. این مورد به بحث عدالت الهی و هدف از خلقت انسانها مربوط میشود. معتقدان به ضرورت معاد بر این باورند که اگر معاد وجود نداشته باشد، عدالت خداوند در این دنیا برقرار نمیشود. یعنی اگر انسانها در این دنیا به اعمال خوب و بد خود پاسخ ندهند و عقوبتی در کار نباشد، عدالت ناقص خواهد بود. از این رو، ضرورت معاد برای حفظ عدالت و پاسخگویی به اعمال انسانها ضروری است.
به طور خلاصه:
- **امکان معاد** به سهولت ممکن بودن بازگشت به زندگی پس از مرگ اشاره دارد.
- **ضرورت معاد** به نیاز و الزامی بودن این بازگشت به خاطر عدل و پاسخگویی میپردازد.
این دو مفهوم به ما کمک میکنند تا درک عمیقتری از مفهوم معاد پیدا کنیم و نقش آن را در زندگی و اعتقاد خود بهتر بفهمیم.