تمام سیستمهای تنفسی در جانداران با هدف تأمین اکسیژن و دفع دیاکسید کربن که محصولات متابولیسم سلولی هستند، طراحی شدهاند. این سیستمها معمولاً شامل عناصر زیر هستند:
1. **سطح تبادل گاز**: تمامی جانداران نیاز به سطحی دارند که در آن gases (گازها) مانند اکسیژن و دیاکسید کربن تبادل شود. این سطح میتواند پوست، برونشها یا آلوئولهای ریهها باشد.
2. **وسیلهای برای انتقال هوا**: جانداران یا از طریق سیستمهای تنفسی پیچیدهای مانند ریهها و برونشها استفاده میکنند، یا به سادگی از طریق پوست و یا آبششها (در آبزیان) عمل تنفس را انجام میدهند.
3. **مکانیسمی برای حرکت گاز**: در تمامی سیستمهای تنفسی، نیاز به حرکتی برای جابجایی هوا (و یا آب) وجود دارد. در حیوانات هوایی، این حرکت ممکن است از طریق انقباض و انبساط قفسه سینه باشد و در آبزیان از طریق حرکات آبششها.
4. **تنظیمات شیمیایی**: تمام سیستمهای تنفسی باید قادر به حفظ تعادل شیمیایی در بدن باشند، یعنی باید اطمینان حاصل کنند که غلظت گازهای مختلف به سطح مناسب و بهینه برسد.
در نهایت، اگر چه سیستمهای تنفسی میتوانند به شکل و ساختارهای متفاوتی در جانداران مختلف موجود باشند، اما تمام آنها به یک هدف مشترک یعنی تبادل کارآمد گازها میپردازند.