مصدر هم کلمه ایست که انجام دادن کار یا رویدادن حالتی را بدون در نظر گرفتن زمان وشخص به ما نشان میدهد مانند خوابیدن ،خواندن ،دیدن ، خندیدن ، بودن ، گفتن و...
فعل از سه زمان زمان ماضی{گذشته} ومضارع{حال} ومستقبل{آینده} تشکیل شده است .
روش ساختن بن ماضی یاهمان فعل ماضی :مصدر بدون( ن ) مثلاً رفتن وگفتن وشنیدن و... همه مصدر هستند که با حذف (ن) آخرشان به فعل های ماضی مانند:رفت،گفت،شنید تبدیل می شوند
شناسه های ماضی _َ م،یم،ی،ید،_َ ند،و در سوم شخص مفرد بدون شناسه است یعنی فقط بن ماضی به تنهایی سوم شخص مفرد است
روش ساختن بن مضارع:مصدر رابه فعل امر تبدیل می کنیم (ب) اولش را حذف می کنیم مثال:خوردن =بخور= خور
شناسه های فعل مضارع: م،یم،ی،ید، _َ د ،ند
فعل ماضی به شش قسمت 1 - ماضی ساده 2-ماضی استمراری 3-ماضی التزامی 4-ماضی بعید 5-ماضی نقلی 6-ماضی مستمر تقسیم شده است
ماضی ساده : بن ماضی + شناسه های فعل ماضی مثل: رفتم،رفتی،رفت و...
ماضی استمراری:مربوط به کاری است که در گذشته به صورت متداول انجام میشده مثلا فعل هایی مانند می رفتم ،میخواندم ،می خریدم
یعنی من در گذشته می رفتم یا می خواندم یا می خریدم
روش ساختاری ماضی استمراری: می + بن فعل ماضی +شناسه ها که در مثال می رفتم می + رفت + _َ م
در اینجا رفت بن فعل ماضی _َ م شناسه فعل ماضی است
مثال جمله ایی: من قبلا کفاشی می کردم./ گوسفندان به چراگاه می رفتند.
ماضی التزامی: صفت مفعولی (صفت مفعولی همان بن ماضی +ه مانند رفته+ (کلمات (باشم،باشی،باشد،باشیم،باشید و باشند) ماضی التزامی هستند.
روش ساختاری:صفت مفعولی فعل مورد نظر +باشم،باشی،باشد،باشیم،باشید و باشند
مثال:شاید معلم در کلاس آمده باشد / امروز را اینجا باشید. /
ماضی بعید:کلماتی که آخرش (بودم،بودی،بود،بودیم،بودید،بودند )داشته باشند ماضی بعید می گویند
روش ساختاری:صفت مفعولی (صفت مفعولی همان بن ماضی +ه مانند رفته بود+شناسه های ماضی +(
مثال:من هفته ی پیش تکالیفم را نوشته بودم / / من به خیابان رفته بودم
ماضی نقلی:کلماتی که آخرشان (ام،ای،است،ایم،اید،اند (
روش ساختاری:صفت مفعولی +شناسه های ماضی نقلی (ام،ای،است،ایم،اید،اند )
مثال:او از مدرسه آمده است دانش آموزان تکالیف خود را نوشته اند
ماضی مستمر: فعل هایی مانند (داشتم،داشتی،داشت،داشتیم ،داشتید،داشتند) را قبل (می + بن ماضی +شناسه ها) اضافه می کنیم
ماضی مستمر تشکیل می شود.
روش ساختاری : داشت و داشتم و... + می+ بن ماضی + شناسه
مثال :داشت می رفت / داشتم می گفتم = داشتم + می + گفت + ـَ م
گفت = بن ماضی
ـَ م = شناسه ها
فعل مضارع به قسمت های
مضارع اخباری:می+بن مضارع+شناسه ها مانند:می روم ،می خوریم،می گذرند
مثال: من سال بعد کلاس سوم می شوم./ علی به تهران می رود./ما غذا می خوریم
مضارع مستمر:دارم،داری،دارد،داریم،دارید،دارند + مضارع اخباری (می + بن مضارع +شناسه ها(
مثال:دارند می شنوند/ دارم می روم./ ما به سمت مشهد داریم میرویم./
مضارع التزامی:ب +بن مضارع +شناسه ها مثال:بروند،بخورید
مثال جمله:لطفا میوه بخورید./ انها ممکن است به خانه ی ما بروند.
تقسیم می شود
و فعل مستقبل:کلماتی که از (خواهم،خواهی،خواهد،خواهیم،خواهید،خواهند )تشکیل شده است
خواهم،خواهی،خواهد،خواهیم،خواهید،خواهند+بن ماضی فعل موردنظر مانند:خواهم رفت یا خواهیدخواند.
مثال:من به زودی به سربازی خواهم رفت. / ما موفق خواهیم
