چرخه کربن یک فرآیند طبیعی است که نشان میدهد چگونه کربن در سطح زمین، اتمسفر، اقیانوسها و زیستگاههای دیگر حرکت میکند و تغییر حالت میدهد. این چرخه شامل مراحل مختلفی است که به نوعی بر روند تغییرات اقلیمی و حیات زمین تأثیر میگذارد.
مراحل چرخه کربن عبارتند از:
1. **جذب کربن توسط گیاهان**: گیاهان از طریق فرآیند فتوسنتز کربن دیاکسید (CO2) را از هوا جذب کرده و آن را به کربن تبدیل میکنند. این کربن در بافتهای گیاهی ذخیره میشود.
2. **تنفس**: هم گیاهان و هم جانوران در طول فرآیند تنفس مقداری از کربن را به شکل دیاکسید کربن به جو باز میگردانند.
3. **مرگ و تجزیه**: زمانی که گیاهان و جانوران خواهند مرد، کربن موجود در بدن آنها به کربن آلی تبدیل میشود. میکروارگانیسمها و مواد تجزیهکننده به این کربن کمک میکنند و آن را دوباره به خاک یا آبی که گیاهان دوباره از آن استفاده کنند، برمیگردانند.
4. **تجزیه بیهوازی**: در محیطهای فاقد اکسیژن (مانند لجنزارها)، کربن ممکن است به شکل متان (CH4) تولید شود.
5. **انتشار کربن به جو**: برخی از فعالیتهای انسانی مانند سوختن زغالسنگ، نفت و گاز طبیعی نیز مقداری کربن دیاکسید به اتمسفر اضافه میکند.
6. **تجمع کربن در اقیانوسها**: اقیانوسها نیز کربن را جذب کرده و در برخی مراحل به شکل کربنات تبدیل میکنند.
چرخه کربن به تعادل زیستی زمین کمک میکند و اهمیت بسیاری در حفظ شرایط مناسب برای زندگی دارد. درک چرخه کربن برای تفهم تأثیر تغییرات اقلیمی و حفظ محیط زیست ضروری است.
