تعلیقه یا سوسپانسیون (Suspension) یک مخلوط ناهمگن است که در آن ذرات جامد نسبتاً درشت (بزرگتر از 1000 نانومتر) به صورت معلق در یک مایع یا نیمهمایع پراکندهاند. این مخلوط پایدار نیست و ذرات پس از مدتی تهنشین میشوند.
- تعلیقه: مخلوطی ناهمگن از یک فاز پراکنده (ذرات جامد) و یک فاز پیوسته (محیط مایع یا نیمهمایع).
- ویژگی اصلی: ذرات معلق آن بزرگتر از ذرات محلول یا کلوئید هستند و با چشم غیرمسلح یا میکروسکوپ ساده قابل مشاهدهاند.
- پایداری: ناپایدار؛ یعنی اگر مدتی بدون همزدن بماند، ذرات تهنشین میشوند.
تفاوت با سایر مخلوطها
| نوع مخلوط | اندازه ذرات | ویژگیها | مثال
| محلول | کمتر از 1 نانومتر | همگن، پایدار، عبور از صافی | آب و نمک |
| کلوئید | 1 تا 1000 نانومتر | نیمهپایدار، اثر تیندال (پراکندگی نور) | شیر |
| تعلیقه | بیشتر از 1000 نانومتر | ناهمگن، ناپایدار، تهنشینی سریع | دوغ، آب گلآلود |
ویژگیهای سوسپانسیون
- ناهمگن بودن: ترکیب یکنواخت نیست.
- پراکندگی نور: ذرات نور را پخش میکنند.
- عدم عبور از صافی: چون ذرات بزرگ هستند، از کاغذ صافی عبور نمیکنند.
- تهنشینی: پس از مدتی بدون حرکت، ذرات در کف ظرف جمع میشوند.
- نیاز به تکان دادن: برای استفاده مجدد باید مخلوط را هم زد (مثل شربت معده یا دوغ).
مثالهای روزمره
- آب گلآلود
- دوغ
- شربت خاکشیر
- شیرکاکائو
- رنگهای گواش
- گرد و غبار در هوا
کاربردهای مهم
- داروسازی: بسیاری از داروها به صورت سوسپانسیون عرضه میشوند (مثل شربت معده).
- صنعت رنگ: رنگهای نقاشی و پوششی معمولاً سوسپانسیون هستند.
- غذا و نوشیدنی: نوشیدنیهای سنتی مثل دوغ یا خاکشیر نمونههای رایجاند.
معرکه یادت نره🗿😁
