آرایه های ادبی یا صنایع ادبی، دسته ای از هنرمندیهای شاعرانه هستند که بر زیباییهای لفظی و معنایی شعر میافزایند و شاعران از دیرباز آنها را به عنوان ابزاری برای قوت و ظرافت شعر به کار گرفتهاند.
آرایه های ادبی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:
آرایه های لفظی: این آرایه ها به زیبایی های لفظی شعر مربوط می شوند. آرایه های معنایی: این آرایه ها به زیبایی های معنایی شعر مربوط می شوند.
در ادامه به معرفی آرایه های ادبی در حد پایه نهم می پردازیم.
آرایه های لفظی
حس آمیزی یا تشبیه (تشبیه مرکب، تشبیه بلیغ، تشبیه مضمر، تشبیه مطلق، تشبیه مرسل، تشبیه استعاری، تشبیه کنایه ای) کنایه (کنایه تام، کنایه قریب، کنایه مرسل، کنایه مضمر، کنایه استعاری، کنایه کنایه ای) جناس (جناس تام، جناس ناقص اختلافی، جناس ناقص اشتقاقی، جناس تام اشتقاقی، جناس قلبی، جناس زحاف، جناس مرکب، جناس لفظی، جناس معنوی) اشتقاق (اشتقاق تام، اشتقاق ناقص، اشتقاق مرکب) واج آرایی (واج آرایی تکرار، واج آرایی تتابع حروف، واج آرایی جناس) حسن تعلیل حس آمیزی تخیل استعاره تمثیل تشبیه کنایه پارادوکس تناقض
آرایه های معنایی
تضاد تقابل تکریر (تکریر لفظی، تکریر معنایی، تکریر ترکیبی) تشبیه (تشبیه مرکب، تشبیه بلیغ، تشبیه مضمر، تشبیه مطلق، تشبیه مرسل، تشبیه استعاری، تشبیه کنایه ای) کنایه (کنایه تام، کنایه قریب، کنایه مرسل، کنایه مضمر، کنایه استعاری، کنایه کنایه ای) اغراق حس آمیزی تخیل
