جواب معرکه
شکل افعال در عربی
در عربی فعل ها (بر اساس ریشه و تعداد حروف) به دو دستۀ ' ثلاثی مجرد 'و' ثلاثی مزید ' تقسیم می شوند.
ثلاثی مجرد : فعل هایی که فقط سه حرف اصلی دارند .
مثال :ذَهَبَ : رفت ؛ یذهبُ ، تذهَبونَ ، إذهَب و... در تمامی حالت های این فعل ، سه حرف 'ذ' و ' ه ' و ' ب ' تکرار می شوند.
نکته: اگر فعلی به باب إستفعال برود ، معنایش طوری تغییر می کند که بیانگر طلب و درخواست انجام کار باشد .
مثال : إستِغفار– آمرزش خواستن ؛ إستعلام: طلب علم کردن
نکته: تمام فعل هایی که در باب إنفعال وجود دارند ، لازم ( ناگذر ) اند و نیازی به مفعول ندارند .
مثال :إنکَسَرَ : شکسته شد ؛ إنفَجَرَ :منفجر شد
نکته: در باب های تفعُّل و تفاعُل ، صیغه های مثنی مذکر غایب ، جمع مذکر غایب و جمع مونث غایبماضی و امرعیناً شبیه هم اند .
مثال : (هما / انتما ) تَفَکَّرا ؛ ( هم / أنتُم ) تَفَکَّروا ؛ ( هُنَّ/ أنتُنَّ ) تَفَکَّرنَ
نکته: برای تشخیص ماضی یا امر بودن این گونه فعل ها باید به جمله توجه کنیم که مخاطبدارد یا خیر . اگر مخاطب داشت امر و در غیر این صورت ماضی است .
نکته: گاهی ممکن است بعضی فعل های باب إفتعال با باب إنفعال اشتباه گرفته شوند .
مثال : إنتقام ، إنتخاب ، إنتظار و ...تمامی این گونه فعل ها در باب إفتعال هستند.
نکته: اگر شک کردیم فعلی در باب استفعال قرار دارد یا إفتعال ، تعداد حروف فعل را می شماریم : إستَفعَلَ – 6 حرف ؛ إفتَعَلَ – 5حرف ؛ و إستفعال – 7 حرف ؛ إفتعال – 6 حرف
مثال : إستناد – 6 حرف ؛ پس مصدر در باب إفتعال است . اما مصدری مثل إستعمار 7 حرف دارد پس در باب إستفعال است .
نکته: کاربرد باب های إفعال و تفعیل این است که فعل لازم را تبدیل به متعدی می کند .
مثال : خَرَجَ: خارج شد – أخرَجَ: خارج کرد
اما استثناء هایی نیز وجود دارد که فعل هایی در این باب لازم اند و مفعول پذیر نیستند .
مثال : أزهَرَ : شکوفه داد – أخلَصَ :مخلص شد – فَکَّرَ : فکر کرد – أفلَحَ : رستگار شد
