برای پاسخ به این سوال، باید به مفهوم قضا و قدر و ارتباط آن با اختیار انسان بپردازیم.
**قضا و قدر الهی:** به معنای تقدیر و سرنوشت انسانهاست که بر اساس علم و حکمت الهی تعیین شده است. قضا به امور قطعی و غیرقابل تغییر اشاره دارد، در حالی که قدر به صورتی از امور و شرایطی که ممکن است در زندگی انسانهای مختلف پیش بیاید، اشاره دارد. به عبارت دیگر، خداوند برای هر موجودی سرنوشتی را مقدر کرده است.
**اختیار انسان:** یکی از مهمترین مفاهیم در دین و زندگی انسان، اختیار است. خداوند به انسانها اختیار داده تا انتخاب کنند که چگونه زندگی کنند و به چه سمت و سویی بروند. این اختیار به انسانها امکان میدهد که اعمال خود را انتخاب کرده و بر اساس آنها مسؤولیتپذیر باشند.
**ارتباط میان قضا و قدر و اختیار:** برخی افراد معتقدند که اگر قضا و قدر الهی وجود داشته باشد، انسان نمیتواند آزادانه انتخاب کند و اختیار ندارد. با این حال، در دین اسلام، قضا و قدر و اختیار انسان بهگونهای هماهنگ هستند که خداوند علم به همهچیز دارد و میداند که هر انسان چه decidir (تصمیم) خواهد گرفت، اما این علم خدا به معنای از پیش تعیین کردن اعمال انسانها نیست. انسان با اختیار خود، میتواند انتخاب کند و بهخاطر این انتخابها، مسؤولیتپذیری خود را نشان دهد.
به همین دلیل، میتوان گفت:
1. پذیرش **اختیار انسان** موجب میشود که قضا و قدر الهی با نظامی مشخص و مبتنی بر اعمال و تصمیمات انسانی قابل تحقق باشد.
2. این موضوع نشاندهنده عدالت و حکمت الهی است؛ زیرا انسانها به دلیل اختیاری که دارند، میتوانند در برابر خداوند پاسخگو باشند.
پاسخ نهایی:
بنابراین، اگر بخواهیم جملات سوال را تکمیل کنیم: "هیچ نظمی برقرار نمیشود و **اختیار و مسؤولیت انسان وجود نداشت**."