مراحل ترجمه را توضیح دهید

فرآیند ترجمه یکی از مراحل مهم در بیان ژن و تولید پروتئین‌ها در سلول‌ها است. مراحل ترجمه به طور کلی شامل مراحل زیر می‌باشد: 1. **آماده‌سازی ریبوزوم**: در این مرحله، ریبوزوم (ربات پروتئینی سلول) به mRNA (آران‌ای پیام‌رسان) متصل می‌شود. mRNA از DNA ترجمه می‌شود و نقشه‌ای برای ساخت پروتئین فراهم می‌کند. ریبوزوم شامل دو زیر واحد است: زیر واحد بزرگ و زیر واحد کوچک. 2. **آغاز ترجمه**: در این مرحله، ریبوزوم به ناحیه آغاز (آغاز کد) در mRNA متصل می‌شود که معمولاً کد AUG (کد شروع) است. این کد نشان می‌دهد که پروتئین با متیونین آغاز خواهد شد. 3. **طی مراحل elongation (کشیده شدن)**: در این مرحله، ریبوزوم به سمت راست بر روی mRNA حرکت می‌کند و کدهای سه‌تایی (کدون‌ها) را می‌خواند. برای هر کدون، یک مولکول tRNA (آران‌ای انتقال) با آمینواسید مشخصی به ریبوزوم متصل می‌شود. tRNA که آمینواسید مناسب را به خود حمل می‌کند، با کدون mRNA جفت می‌شود. سپس، آمینواسیدها به یکدیگر متصل می‌شوند و زنجیره‌ای از آمینواسیدها (پپتید) شکل می‌گیرد. 4. **پایان ترجمه (Termination)**: این مرحله زمانی رخ می‌دهد که ریبوزوم به یک کدون توقف (stop codon) می‌رسد. این کدها معمولاً UAA، UAG یا UGA هستند. هنگامی که ریبوزوم به یکی از این کدون‌ها می‌رسد، پروتئین به پایان می‌رسد و زنجیره پپتیدی از ریبوزوم آزاد می‌شود. 5. **دستگاه‌های پایانی**: بعد از آزاد شدن پروتئین، ریبوزوم و mRNA از هم جدا می‌شوند و ریبوزوم به سمت ساخت پروتئین‌های جدید می‌رود. پروتئین تازه سنتز شده ممکن است پس از آن به شکل‌های مختلفی شکل بگیرد تا به عملکرد نهایی خود در سلول دست یابد. با خلاصه‌ای از این مراحل، ترجمه به عنوان فرایند تولید پروتئین بر اساس اطلاعات موجود در mRNA توضیح داده شد.