برای درک و شناسایی اجزای جمله، ابتدا باید با هر یک از این اصطلاحات آشنا شویم. در زبان فارسی، هر جمله از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
1. **نهاد (موضوع)**: نهاد نشاندهندهٔ کسی یا چیزی است که دربارهٔ آن صحبت میشود. به عبارت دیگر، نهاد معمولاً فاعل جمله محسوب میشود.
- **مثال**: "علی کتاب را میخواند." در این جمله، "علی" نهاد است.
2. **فعل**: فعل عمل یا حالتی را نشان میدهد که نهاد آن را انجام میدهد یا در آن قرار دارد.
- **مثال**: در جملهٔ بالا، "میخواند" فعل است.
3. **مفعول**: مفعول به کسی یا چیزی گفته میشود که مورد عمل فعل قرار میگیرد. مفعول معمولاً به سوال "چی؟" پاسخ میدهد.
- **مثال**: در جملهٔ "علی کتاب را میخواند."، "کتاب" مفعول است.
4. **متمم**: متمم اطلاعات اضافی دربارهٔ نهاد، فعل، یا مفعول ارائه میدهد. این اطلاعات میتواند مربوط به زمان، مکان، چگونگی، و غیره باشد.
- **مثال**: در جمله "علی کتاب را در کتابخانه میخواند."، "در کتابخانه" متمم است و نشاندهندهٔ مکان خواندن است.
5. **مسند**: مسند به صفت یا حالتی اطلاق میشود که به نهاد نسبت داده میشود و معمولاً در جملات خبری مورد استفاده قرار میگیرد. مسند در جملات اسم، به ویژه جملات اسنادی، معانی توصیفی بیشتری را به همراه دارد.
- **مثال**: در جمله "علی مهربان است."، "مهربان" مسند است.
با جمعبندی این اجزا در جمله، میتوان به درک بهتری از ساختار جملات رسید و توانایی تحلیل جملات پیچیدهتر را پیدا کرد.