پاسخ 1: جهد: تلاش و کوشش، در اینجا منظور کار است. توفیق: کمک و مدد رسانی، خنیده: طنین انداز، مشهور
پاسخ 2: یک سر به اتفاق گفتند این در کز کعبه، گشاده گردد.
معنی: همگی با هم نظر دادند که مشکل مجنون و بیماری عشق او با توسل به کعبه برطرف میشود.
پاسخ 3: در بیت اول: «عشقم» در مصراع اول، مخفف فعل اسنادی «هستم» و در مصراع دوم، مفعول «من را از بلای عشق آزاد کن»
در بیت دوم: واژههای «سرشتم» و «سرنوشتم» : مضاف الیه.
پاسخ 4: زیرا در مثنوی هر بیت، قافیه مستقل و جداگانه دارد و داستان پرداز محدودیت قافیه ندارد. داستانهای منظوم چون معمولا بیت های فراوانی دارند، در قالب مثنوی سروده می شوند تا سراینده بتواند پس از چند بیت از قافیه های پیشین نیز بهره گیرد.
پاسخ 5: بیت اول: رایت عشق: اضافه تشبیهی (تشبیه عشق به پرچم)
رایت عشق چون مه لیلی: تشبیه
مه: استعاره از رخساره لیلی
آسمان گیر شدن: اغراق و کنایه از مشهور و پرآوازه شدن، آشکار شدن
«چون» نخست و دوم: جناس تام (همسان)
بیت دوم:
دل: مجاز از عشق
دل برداشتن: کنایه از نا امید شدن و ترک کردن
بخت دل ز کار او برداشته: کنایه از بدشانسی، تشخیص و استعاره
کار: استعاره از عشق
بخت، سخت: جناس ناقص اختلافی
تکرار(واژه آرایی): او، کار