هفت بار طواف کعبه، هفت خان رستم و اسفندیار، هفت سین نوروز، هفت شهر عشق و سلوک مولوی و عطار، هفت سال قحطی و هفت سال فراوانی، هفت طبقه زمین و آسمان، هفت کره و هفت دریا، عجایب هفتگانه، هفت بار رمی جمرات، هفت روز هفته، هفت رنگ اصلی، هفتسیاره، هفت بار سعی بین مروه و صفا، هفت قلم آرایش، هفت تکبیر و هفت تهلیل و هفت خط روزگار و... همه و همه ریشه در پیشینه و دیرینگی عدد هفت دارد. از زمانهای بسیار دور و قدیم، عدد هفت از میان اعداد از تقدم خاصی برخوردار بوده و مورد عنایت اقوام مختلف جهان و بویژه اقوام شرقی قرار گرفته و نماد و نشانهای از یک نظم کامل و یک دوره کامل است و حتی گفته میشود که این عدد به کمال روح و ماده اشاره دارد و هر جا که لازم بوده، نشانهای حاکی از یک کمال مقدس و قابل احترام یا مجموعهای بدون نقص آورده شود، از این عدد سحرآمیز استفاده میکردند، تا آنجا که آگاهیم، قدیمیترین قومی که به عدد هفت گرایش پیدا کرده، قوم سومر است و شاید این جنبه ماورای طبیعی، از زمانی به عدد هفت نسبت دادند که به وجود برخی از پدیدههای طبیعی با همین شماره پی برده شد، مانند هفترنگ اصلی یا هفت سیاره که سومریها آنها را کشف و به صورت ارباب انواع پرستش کردند. تقسیم سال به 12 ماه قمری و تقسیم هر ماه به چهار هفته و هر هفته به هفت روز که به شماره همان سیارات هفتگانه است یکی از آثار این تفکر در دانشمندان کلده است. بعدها این نوع تقسیمبندی به ملل دیگر و از جمله ایرانیان نیز که پیش از آن ماههای خود را تنها به 30 روز تقسیم میکردند، منتقل شد.
**عدد هفت در کتب آسمانی
در قرآن کریم، عدد هفت چندینبار به مناسبتهای مختلف آمده است. بارها در آیههای مختلف به هفتآسمان و هفت زمین اشاره شده است. در سوره 69 آیه 7: قوم عاد هفت شبانهروز به بلا مبتلا شدند. در سوره 12 آیه 43 و 49: خواب فرعون و تعبیر یوسف آمده است که هفت سال فراوانی و هفت سال قحطی بود. در سوریه 18 آیه 21: شماره اصحاب کهف به اعتباری هفت تن یاد شده است و در سوره 15، آیه 43 و 44: برای دوزخ هفت در، یاد شده است. در مناسک حج، دور کعبه، هفت دور و رمی جمرات نیز هفت بار است.
در انجیل، یوحنای لاهوتی در مکاشفات خود به هفت کلیسا خطاب کرده است و در رؤیای خود هفت روح و هفت مهر و هفت صورت و بردهای با هفت شاخ و هفت چشم و هفت پیاله زرین و هفت بلا و هفت فرشته دیده است که در حضور خدا ایستادهاند. در انجیل متی نیز از هفت روح پلید سخن گفته میشود، کاتولیکها به هفت مناسک، هفت گناه اصلی، هفت فرامیر توبه، هفت اندوه، هفت شادی و هفت افتخار معتقدند.
در تورات عدد هفت چندینبار در جایگاه عددی کامل و تام آورده شده است. در «سفر پیدایش» آمده است که خداوند جهان را در شش روز آفرید و در روز هفتم از کارهای خود آرام گرفت. خداوند روز هفتم را مبارک خواند و آن را تقدیس کرد و باز در تورات آمده است جانورانی که با نوح سوار کشتی شدند، هفت هفت بودند و فرعون نیز در خواب خویش هفت گاو لاغر و هفت گاو فربه و هفت سنبله خشک و هفت سنبلهتر را دید و سالهای قحطی و فراوانی هم که فرا رسید، هر یک هفت سال بود؛ و قوم یهود، در روز هفتم هفته و سال هفتم جمع میشوند؛ و سال یوبیل، عبارت است از هفت هفت سال. در این سال پرفیض، قرضها بخشوده و بردهها آزاد و زمینها به مالکان اصلی بازگردانده میشد.
یکی از قدیمیترین بخشهای اوستا، هتینهائیتی، هفت فصل دارد؛ و در متون کهن، جهان به هفت اقلیم تقسیم میشود. این هفت اقلیم در گاتها «هپته بومی» (هفت بوم) نامیده میشود؛ و در بخشه
