برای حل مسائلی که به بازههای درصدی مربوط میشوند، باید با مفاهیم «مقدار نظری» و «مقدار عملی» آشنا باشیم:
1. **مقدار نظری (Theoretical Yield)**: این مقدار، حداکثر میزان محصولی است که طبق محاسبات استوکیومتری و بر اساس واکنش شیمیایی ایدهآل میتوان بهدست آورد. برای محاسبه مقدار نظری، شما به مقدار ماده اولیه و نسبتهای استوکیومتری واکنش نیاز دارید.
2. **مقدار عملی (Actual Yield)**: این مقدار، میزان واقعی محصولی است که در آزمایش یا واکنش شیمیایی بهدست میآید. مقدار عملی معمولاً کمتر از مقدار نظری است، زیرا در عمل ممکن است عواملی مانند ناکارآمدی واکنش، وجود ناخالصیها یا از دست رفتن مواد باعث کاهش میزان محصول شوند.
برای تعیین اینکه در یک مسئله خاص، کدام مقدار باید مقدار نظری و کدام باید مقدار عملی در نظر گرفته شود، میتوانید به نکات زیر توجه کنید:
- معمولاً در مسائل، مقدار عملی از طریق انواع آزمایشها یا دادههای تجربی به ما داده میشود، و مقدار نظری را خودتان باید با استفاده از محاسبات استوکیومتری بهدست آورید.
- به سوالاتی که از شما میخواهند درصد بازدهی (Yield) را محاسبه کنید، توجه کنید. درصد بازدهی برابر است با:
\[
\text{درصد بازدهی} = \left( \frac{\text{مقدار عملی}}{\text{مقدار نظری}} \right) \times 100
\]
اگر در سوالی مقدار عملی مشخص شده و شما باید مقدار نظری را محاسبه کنید یا بالعکس، معمولاً در متن سوال مشخص است.
برای اینکه بتوانید بهتر بفهمید در هر مسئله کدام مقدار منظور است، به دقت متن سوال و شرایط مربوط به آزمایش یا واکنش را بررسی کنید. اگر مقدار کل محصولی که به دست آمده ذکر شده باشد، آن مقدار عملی است و اگر خواسته شود که حداکثر مقدار ممکن را محاسبه کنید، آن مقدار نظری خواهد بود.
این نکات به شما کمک میکند تا بتوانید تشخیص دهید که کدام مقدار در هر مسئله به کدام نتیجه اشاره دارد.
