شب یلدا و معنای آن
قل از این که به بررسی آداب و رسوم شب یلدا در ایران بپردازیم بهتر است که با شب یلدا و معنای آن بیشتر آشنا شویم. یلدا به معنای زایش است و به شب یلدا در زمان های گذشته شب چله نیز گفته می شده است. در کتاب ابوریجان بیرونی به روز اول دی ماه خور گفته می شود. در تاریخ مسعودی نیز به روز اول دی ماه خره گفته می شود. خور و خره به معنای خرم است و نشان از اهمیت و جایگاه بالای شب یلدا در تاریخ ایران دارد.
شب یلدا در خانه پدربزرگ و مادربزرگ
بدون شک یکی از مهم ترین آداب و رسوم شب یلدا در ایران سپری کردن و جشن گرفتن در خانه پدربزرگ و مادر بزرگ است. اگر پدر بزرگ و مادر بزرگ تان در قید حیات هستند بهترین مکان برای جمع شدن اعضای خانواده خانه آنها می باشد. جمع شدن همه فامیل در خانه یکی از بزرگان یکی از آداب و رسوم ایرانی ها در شب یلدا می باشد که حتی برای خارجی ها نیز جذابیت دارد. با توجه به اینکه در کجای ایران باشید معمولا مادر بزرگ یا مادرتان برای شام شب یلدا برنامه ویژه ای دارد و غذای محلی مورد علاقه تان را می پزند.
افراد کم سن و سال به بزرگترها در چیدن سفره و پهن کردن خوراکی های خوشمزه کمک می نمایند. تعریف کردن خاطرات توسط افراد بزرگتر جمع، فال گیری، شاهنامه خوانی، حافظ خوانی و غیره از مهم ترین آداب و رسوم ایرانی های در شب یلدا می باشد.
شب یلدا در اصفهان
مردم اصفهان به شب یلدا اهمیت زیادی می دهند و این شب را در کنار عزیزان و اعضای خانواده شان جشن می گیرند. آداب و رسوم شب یلدا در ایران به ویژه در شهر اصفهان رنگ و بوی خاصی دارد. در رسم های قدیمی شهر اصفهان آمده است که فصل زمستان به دو بخش چله کوچک و چله بزرگ تقسیم می شود. چله بزرگ از اول دی ماه تا ۱۰ م بهمن ماه گفته می شود و چله کوچک از ۱۰ م بهمن تا ۳۰ م این ماه ادامه دارد.
جالب است بدانید که به شب یلدا در اصفهان چله زری نیز گفته می شود در حالی که در سایر نقاط ایران به شب یلدا عمو چله می گویند. با توجه به اینکه در گذشته تمامی موجودات و اشیا را با دسته بندی مذکر و مونث تقسیم بندی می کرده اند شب یلدا را نیز عده ای مونث می دانند و عده ای دیگر مذکر.
اصفهانی ها در شب یلدا سفره های رنگارنگی با حضور میوه هایی همچون هندوانه و انار آ«اده می کنند و با پختن شام های محلی و مفصل این شب را در کنار اعضای خانواده شان جشن می گیرند. هندوانه در آداب و رسوم شب یلدا در اصفهان نمادی از خورشید است و با قرار دادن آن بر سفره های خود نمادی از خورشید را در کنار خود قرار می دهند.
آداب و رسوم شب یلدا در ایران با دیگر کشورها چه فرقی دارد؟
شاید باور نکنید اما شب یلدا در کشورهای دیگر نیز جشن گرفته می شود! شب یلدا که یکی از قدیمی ترین و معروف ترین جشن ها و مراسم های ایرانی است در کشورهای دیگر نیز مورد توجه قرار می گیرد. شب یلدا به عنوان طولانی ترین شب سال شناخته می شود و نشانگر پایان یافتن فصل پاییز و آغاز فصل زمستان است. جالب است بدانید که در هنگام شب یلدا خورشید از خط استوای زمین بیشترین فاصله را دارد و همین باعث می شود که در نیم کره جنوبی زمین فصل تابستان و در نیم کره شمالی زمین فصل زمستان آغاز گردد.
من اینو میدونستم
