نیروی بین مولکولی به نیروی بین ذرات (مولکولها) یک ماده اشاره دارد و تأثیر زیادی بر خواص فیزیکی و شیمیایی آن ماده دارد. در مقیاس اتمی و مولکولی، نیروهای مختلفی وجود دارند که میتوانند بر روی مولکولها اثر بگذارند. این نیروها عبارتند از:
1. **نیروهای واندروالس (Van der Waals Forces)**: این نیروها ناشی از جاذبههای الکتریکی بین مولکولها هستند. به طور کلی، این نیروها شامل جاذبههای دیپول-دیپول، دیپول-مجازی و نیروهای لندن میشوند. این نیروها معمولاً ضعیفتر از دیگر نیروهای بین مولکولی هستند.
2. **نیروهای هیدروژنی (Hydrogen Bonds)**: این نیروها زمانی اتفاق میافتند که هیدروژن در یک مولکول به یک اتم الکترونگرتری مانند نیتروژن، اکسیژن یا فلوئور متصل باشد. این نوع از نیروی بین مولکولی نسبت به نیروهای واندروالس قویتر است و به خواص ویژهای در مواد مانند آب و پروتئینها منجر میشود.
3. **نیروهای یونی (Ionic Forces)**: این نیروها بین یونهای مثبت و منفی در یک نمک یا ترکیب یونی وجود دارند. این نیروها بسیار قویتر از نیروهای واندروالس و هیدروژنی هستند.
فاصلههای ذکر شده در سوال نیز به این معنی است که این نیروها در مقیاسهای بسیار کوچک و در فواصل اتمی برقرار میشوند. این فاصلهها معمولاً در حدود 0.1 نانومتر (10 پیکومتر) برای نیروهای واندروالس و هیدروژنی و کمی بیشتر برای نیروهای یونی هستند.
به طور خلاصه، نیروی بین مولکولی به نوعی به فاصله و نوع مولکولها بستگی دارد و تأثیر مستقیمی بر خواص فیزیکی مانند نقطه ذوب، نقطه جوش و چگالی مواد دارد.